Στις αρχές Οκτωβρίου επισκέφτηκα τον καταυλισμό προσφύγων Ζαάταρι στην Ιορδανία και την κοντινή πόλη Ζάρκα, όπου η ActionAid έχει προγράμματα για τη στήριξη των Σύριων προσφύγων και η ActionAid Ελλάς κάνει έκκληση για τη στήριξή τους.

Τα προσφυγόπουλα που μένουν στο καταυλισμό που έχει στήσει ο ΟΗΕ λίγα χιλιόμετρα από τα σύνορα Συρίας – Ιορδανίας είναι όπως όλα τα παιδιά. Μόλις είδαν ξένους άρχισαν να κοιτούν από μακριά γεμάτα περιέργεια, αλλά και μια δόση ντροπής. Γρήγορα, όμως, ξεθάρρεψαν μόλις είδαν τους συναδέλφους από το τοπικό γραφείο της ActionAid, που τους ξέρουν καλά και τους εμπιστεύονται.

Πώς ζουν τα παιδιά στον καταυλισμό; «πολύ καλύτερα τώρα» έλεγαν όλα με μια φωνή. Πώς ήταν πριν; «Στην αρχή εδώ ήταν πολύ δύσκολα» έλεγαν. Ναι ήταν δύσκολα… Έμεναν σε σκηνές, δεν είχε ρεύμα, δεν είχε νερό παρά μόνο σε ένα σημείο του καταυλισμού, δεν είχε σχολείο και το χειμώνα έκανε πολύ κρύο, μέχρι που χιόνισε. Σιγά σιγά βελτιώθηκε η κατάσταση, αλλά και πάλι είναι πολύ δύσκολα τα πράγματα.

Πώς ήταν η ζωή τους στη Συρία; Κατά κοινή ομολογία ήταν υπέροχη! Έμεναν σε σπίτια με τρία και τέσσερα δωμάτια. Ο πατέρας τους είχε αυτοκίνητο και στο σπίτι είχαν όλα τα κομφόρ: κλιματισμό, πλυντήριο πιάτων και ρούχων, ψυγείο. Είχαν καθαρό νερό, τουαλέτα και θερμοσίφωνα. Με άλλα λόγια, είχαν μια ζωή που μοιάζει με τη δική μας.

“Και όταν ξεκίνησε ο πόλεμος; Τρόμος, πόνος, απελπισία και μια χαμένη παιδική ηλικία. «Τρομάζουν σε κάθε δυνατό θόρυβο» μας είπε μια μαμά. «Νομίζουν ότι πέφτουν βόμβες». Έχασαν τα πάντα, αλλά τουλάχιστον στην Ιορδανία δεν κινδυνεύουν.”

Σήμερα είναι η παγκόσμια ημέρα για τα δικαιώματα του παιδιού. Τα παιδιά που ζουν στη Συρία έχουν χάσει σχεδόν κάθε δικαίωμά τους. Όσα φεύγουν με τους γονείς τους για να ξεφύγουν από τη φρίκη του πολέμου, χάνουν τα πάντα. Φτάνουν στις διπλανές χώρες, χωρίς τίποτα. Το μόνο που έχουν είναι η ζωή τους. Τουλάχιστον, όμως, δεν πνίγονται στα κρύα νερά της Μεσογείου…

Είναι παιδιά πρόσφυγες και έχουν δικαιώματα. Είναι υποχρέωση όλων μας να τα προστατέψουμε και να μην αφήσουμε τον πόλεμο να καταστρέψει μια ολόκληρη γενιά καταστρέφοντας το μέλλον τους.

Η επίσκεψή μου έγινε για ντοκιμαντέρ «Σε πρώτο πλάνο» του Antenna. Δείτε την εδώ

Η βία είναι γένους θηλυκού. Μία στις τρεις γυναίκες παγκοσμίως θα βιώσει κάποια μορφή βίας στη διάρκεια της ζωής της. 1.6 εκατομμύρια γυναίκες θα χάσουν τη ζωή τους. Ελάχιστες θα κάνουν κάτι γι αυτό.

 

Η βία στο σπίτι

Η πιο διαδεδομένη μορφή βίας, εκείνη που αποσιωπείται περισσότερο γιατί έρχεται από τον πατέρα, τον σύζυγο, τον αδερφό. Τα παιδιά της οικογένειας δεν γίνονται μόνο μάρτυρες της βίας στο σπίτι τους αλλά και θύματά της.  

 Η βία στις σχέσεις

Vicky Markolefa/ActionAid

Το 30% των γυναικών που βρίσκονται σε σχέση δηλώνουν ότι έχουν υποστεί βία από τον σύντροφό τους. Βία που πολλές φορές οδηγεί σε θάνατο, αφού το 38% των γυναικών δολοφονούνται από τον άντρα με τον οποίο συνδέονται πιο πολύ.

Η βία στην κοινωνία

Kenya, Vicky Markolefa/ActionAid

Κάθε δύο ώρες, μια νύφη καίγεται στην Ινδία γιατί η προίκα της δεν ήταν η αναμενόμενη. Κάθε μέρα, 6000 κορίτσια υπόκεινται στη βία της κλειτοριδεκτομής, στην Κένυα, τη Σομαλία, την Αιθιοπία, το Ηνωμένο Βασίλειο.

Ο βιασμός ως όπλο πολέμου

Θύμα του εμφυλίου στη Σιέρα Λεόνε

(c) Vicky Markolefa/ActionAid

60.000 γυναίκες βιάστηκαν στον εμφύλιο της Σιέρα Λεόνε, 40.000 στον πόλεμο της Λιβερίας, 200.000 γυναίκες στη Λαϊκή Δημοκρατία του Κονγκό και 250.000 στους τρεις μήνες της γενοκτονίας στη Ρουάντα. Είναι ακόμη αντιμέτωπες με ψυχολογικά τραύματα, κοινωνικό στίγμα και τον ιό HIV.

Φτώχεια, η απόλυτη βία

Η Zippora δένει το στομάχι της για να περιορίσει τη πείνα της κατά τη διάρκεια του τελευταίου λιμού στην Κένυα.

1,5 δισεκατομμύριο άνθρωποι ζουν στην απόλυτη φτώχεια. Δεν υπάρχει μεγαλύτερη βία από το να επιβιώνεις χωρίς επαρκή τροφή, νερό, εκπαίδευση, στοιχειώδη δικαιώματα. Το 70% των πιο φτωχών ανθρώπων είναι γυναίκες. Οι ίδιες γυναίκες που παράγουν τα 2/3 της τροφής του πλανήτη, ζουν με λιγότερο από 1 δολάριο την ημέρα.

Αντιστρέφοντας τον κανόνα

Ναχάρ, θύμα επίθεσης με οξύ, Μπανγκλαντές

(c) ActionAid

Γνώρισα τη Ναχάρ στη Ντάκα, σε μια από τις συναντήσεις του Δικτύου για γυναίκες επιζώντες οξέως που συντονίζει η ActionAid. Το πρόσωπό της σημαδεύτηκε με οξύ από τον σύζυγό της, μια διαδομένη πρακτική στις πιο φτωχές και περιθωριοποιημένες περιοχές του Μπανγκλαντές. Αντί να σιωπήσει όπως είθισται, η Ναχάρ απευθύνθηκε στην τοπική ομάδα της ActionAid που υλοποιεί πρόγραμμα για την αντιμετώπιση της βίας κατά των γυναικών. Έγινε μέλος της ομάδας και λίγο αργότερα, έγινε και ένα από τα πρόσωπα της τοπικής εκστρατείας για την κατάργηση της χρήσης του οξέως, κινητοποιώντας γυναίκες θύματα όπως εκείνη να αναλάβουν δράση και να υπερασπιστούν τον εαυτό τους. Χάρη και στις δικές τους προσπάθειες, η εμπορία του οξέως περιορίστηκε νομικά και η πρακτική στην περιοχή μειώνεται σταθερά.

Η Ναχάρ δεν είναι πια ένα ακόμη θύμα βίας, είναι η εξαίρεση που γίνεται κανόνας. Είναι μια μόνο από τις εκατομμύρια γυναίκες, στις πλούσιες και τις φτωχές χώρες, που καθημερινά ανακαλύπτουν τη δύναμή τους και σταματούν τη βία. Ενώνονται, μιλούν, αντιδρούν και διεκδικούν δικαιοσύνη και μια ζωή με  αξιοπρέπεια. Το ίδιο πρέπει να κάνουμε κι εμείς, στηρίζοντας τις γυναίκες που υφίστανται βία και καταγγέλλοντας κάθε μορφή της, ξεκινώντας από αυτή που συμβαίνει δίπλα μας ή ακόμα και στο ίδιο μας το σπίτι.

25 Νοεμβρίου: Διεθνής ημέρα εξάλειψης της βίας κατά των γυναικών

Κάθε μέρα 700 παιδιά μολύνονται με τον ιό HIV.

Τι σημαίνει αυτό για ένα παιδί;

“Δεν μου αρέσει να πηγαίνω στο σχολείο. Τα άλλα παιδιά με χτυπούν συχνά και τα φοβάμαι. Με κοροϊδεύουν, μου λένε ότι έχω AIDS”

“Μου άρεσε να πηγαίνω στο σχολείο πριν μάθω την κατάστασή μου. Με έβαλαν να καθίσω ξεχωριστά και συνεχώς με κορόιδευαν. Μου έλεγαν ότι έχω κάποια ασθένεια και θα την μεταδώσω. Δεν απαντούσαν στις ερωτήσεις μου και με αγνοούσαν εντελώς”

Από τα 3,5 εκατομμύρια παιδιά που ζουν οροθετικά, τα περισσότερα κληρονόμησαν τον ιό από τη μητέρα τους κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης, της γέννας ή του θηλασμού. Η μητέρα τις περισσότερες φορές δεν γνωρίζει ότι έχει τον ιό, αφού η πρόληψη και η θεραπεία δεν είναι εύκολα προσβάσιμη, ιδιαίτερα στην Υποσαχάρια Αφρική όπου κατοικεί το 69% των ανθρώπων που ζουν οροθετικά.

Τι σημαίνει για έναν γονιό;

“Αναγκαζόμουν να σπάω χάπια για ενήλικες σε μικρά ακριβή μέρη για να ταιριάζουν με την ηλικία και το βάρος του Ravi. Είναι πολύ δύσκολο και δεν ξέρω αν πάντα του έδινα τη σωστή δόση”

“Προσπάθησα να πάω σε συγγενείς μου, αλλά κανείς δεν προσφέρθηκε να βοηθήσει. Διστάζω να ζητήσω ότι μου δικαιούται, δεν έχω τα μέσα και τον χρόνο να διεκδικήσω τα δικαιώματά μου. Προλαβαίνω μόνο να φροντίσω το άρρωστο παιδί μου και να δουλέψω για να ζήσουμε”

Πως μπορούν μητέρες και παιδιά να αντιμετωπίσουν τον HIV;

Το δίκτυο MILANAστην Ινδία ενώνει γυναίκες που ζουν οροθετικά και τους παρέχει ενημέρωση για τον ιό και τα δικαιώματά τους σε θεραπεία. Οι γυναίκες δημιούργησαν και έναν χώρο για να συζητούν ανοιχτά για τα θέματα που τους απασχολούν. Παρόμοια δίκτυα ή κέντρα ενημέρωσης της ActionAidλειτουργούν σε πολλές από τις περιοχές δράσης μας.

“Το να είσαι γυναίκα, κάνει την επιβίωση με HIVακόμη πιο δύσκολη. Δεν έχουμε λόγο στο σπίτι μας, δεν έχουμε πρόσβαση στην εκπαίδευση και οι ανύπαντρες μητέρες περιθωριοποιούνται”

“Ο γιός μου συνεχίζει να χαμογελάει παρότι ξέρει πως η υγεία του δεν είναι καλή. Δείχνει μεγάλη κατανόηση και δεν παραπονιέται ακόμη και όταν υποφέρει. Εύχομαι να μπορέσω να πραγματοποιήσω τα όνειρά του και να έχει τη διατροφή και τα φάρμακα που χρειάζεται για να μεγαλώσει”

Η ζωή με τον HIVδεν είναι πια ένα ακόμα αδιέξοδο. Ακόμη κι αν δεν υπάρχει θεραπεία, η ενημέρωση και η συστηματική αγωγή με αντιρετροϊκά μπορεί να βελτιώσει την ποιότητα ζωής των ατόμων που ζουν οροθετικά. Αυτό που μπορεί να την κάνει ακόμη καλύτερη, είναι η δική μας στάση απέναντι σε εκείνους που υποφέρουν και διεκδικούν μια ζωή με περισσότερη αξιοπρέπεια και λιγότερο πόνο.

———————————–

Τα ονόματα δεν αναφέρονται για την προστασία των ατόμων. Με αφορμή την 1η Δεκεμβρίου, Παγκόσμια Ημέρα κατά του AIDS. 

Φωτογραφίες: Srikanth Kolari/ActionAid

Σήμερα, Παγκόσμια Ημέρα Εθελοντών, το μυαλό μου πλημμυρίζει από έναν-έναν τους 38 εθελοντές και συνταξιδιώτες στην αποστολή της ActionAid, που μόλις επέστρεψε από την Γκάνα. Τι πιο σημαντικό λοιπόν από το να ζητήσω από τους ίδιους να σημειώσουν τι σημαίνει για τον καθένα ξεχωριστά ο εθελοντισμός και μάλλον τι τους έφερε κοντά μας και ταυτόχρονα κοντά στους πιο φτωχούς ανθρώπους του κόσμου μας! 

Όταν σταματήσει ο άνθρωπος να εθελοτυφλεί κι ανοίξει το κεφάλι του να δεχθεί κάποια πράγματα εκεί ξεκινάει η ερμηνεία της διαφορετικότητας, η προσφορά κι ως αποτέλεσμα το καλύτερο αύριο. (Φανή Τασιοπούλου, ιδ. υπάλληλος) 

Το να βοηθάς με τέτοιο τρόπο κάποιον είναι τόσο όμορφο, που όχι μόνο δεν μπορεί να περιγραφεί με μερικές προτάσεις, αλλά πρέπει να περάσει πολύ χρόνος για να κατασταλάξει μέσα σου και να συνειδητοποιήσεις τι έχει αλλάξει. Αλλαγή η οποία δεν εμφανίζεται μόνο σε όσους βοηθάς, αλλά κυρίως στον εαυτό σου. (Ελεάννα Στρούθου, μαθήτρια Λυκείου) 

Δίνεις αλληλεγγύη και παίρνεις πίσω αγάπη. Και η αγάπη αυτή γίνεται δύναμη για να προσφέρεις πάλι αλληλεγγύη. (Εύα Μέλλου, φοιτήτρια) 

Προσφέρεις λίγο από τον χρόνο σου και παίρνεις πίσω ένα μάθημα ζωής! Μαθαίνεις, εκτιμάς, γνωρίζεις, αισθάνεσαι, ανακαλύπτεις, γεμίζεις, προβληματίζεσαι, αλλάζεις! (Γιάννης Παναγιωτόπουλος, ιδ. υπάλληλος)

Ο εθελοντισμός ξεκινά από την καρδιά του καθενός και διαχέεται στο περιβάλλον του χωρίς φραγμούς και περιορισμούς. Το πρώτο βήμα που χρειάζεται να γίνει είναι να δει κανείς τον εαυτό του στον συνάνθρωπό του. (Γιώργος Λεμπέσης, συγγραφέας παιδικών βιβλίων) 

Όταν προσφέρεις με ανιδιοτέλεια μπορείς μόνο να πάρεις όμορφα συναισθήματα και θετικές εμπειρίες. (Κατερίνα Σκιαδαρέση, ιδ. υπάλληλος)

Εθελοντισμός: Ιδέα->πίστη-> κινητοποίηση-> προσπάθεια -> θυσία -> εφαρμογή -> αποτέλεσμα. Το αποτέλεσμα έχει δύο σκέλη: Στον εθελοντή και στον αποδέκτη. Και τ’ αποτελέσματα είναι πολλές προτάσεις…! (Γιάννης Χανιωτάκης, δερματολόγος)

Η κοινότητα που επισκεφτήκαμε ονομάζεται Kpene και βρίσκεται στην επαρχεία Tamale στη βόρεια Γκάνα, δηλαδή στην πιο φτωχή μεριά της χώρας. Εκεί συνεργαστήκαμε με τους κατοίκους για να χτίσουμε τις 2 νέες τάξεις του Νηπιαγωγείου (προνήπιο και νήπιο), που μέχρι σήμερα συστεγάζονται και εξυπηρετούν ταυτόχρονα περίπου 60 μαθητές σε ένα παράλληλο μάθημα – όσο σουρεαλιστικό κι αν ακούγεται κάτι τέτοιο! Λίγο πιο πέρα σκάψαμε 3 μέτρα, ώστε να δημιουργηθούν τουαλέτες, οι οποίες απλά δεν υπήρχαν πουθενά στην ευρύτερη περιοχή. Τέλος, βοηθήσαμε στο χτίσιμο ενός μικρού γραφείου, το οποίο θα μοιράζονται η Διευθύντρια και οι δάσκαλοι του σχολείου, καθώς μέχρι τώρα μοιράζονταν ένα δέντρο για αυτόν το σκοπό. Στα τέλη Ιανουαρίου περιμένουμε την ολοκλήρωση του σχολείου, το οποίο θα εμπλουτιστεί με κατάλληλο εκπαιδευτικό υλικό, παιχνίδια και σχολικό εξοπλισμό, θα περιφραχθεί και θα αποτελεί πρότυπο Κέντρο Προσχολικής Ανάπτυξης.

Είμαστε όλοι σε αναμονή λοιπόν και ευχαριστούμε μέσα από την καρδιά μας όλους τους εθελοντές που συνέβαλαν σε αυτή την τεράστια ποιοτική αλλαγή που θα ζήσουν τα 130 παιδιά της κοινότητας Kpene, που ήδη φοιτούν στο Νηπιαγωγείο, αλλά και τα 500, που κατοικούν στην ευρύτερη περιοχή και θα μπορέσουν πλέον να παρακολουθούν με ασφάλεια τα μαθήματα! 

Για 140 εκατομμύρια γυναίκες και κορίτσια, η κλειτοριδεκτομή δεν είναι μια ακόμη βίαιη πρακτική. Είναι η αρχή του νήματος. Το πανάρχαιο «πέρασμα» από την παιδική στην ενήλικη ζωή και απαραίτητη προϋπόθεση για την ένταξη στην κοινωνία. Πριν τον ακρωτηριασμό, τα κορίτσια θεωρούνται ανύπαρκτα. Μετά, παντρεύονται αμέσως κάποιον που επιλέγει η οικογένειά τους και όχι οι ίδιες. Αν αρνηθούν την πρακτική στιγματίζονται, περιθωριοποιούνται, κακοποιούνται σωματικά και ψυχολογικά, θεωρούνται παρίες. 

Ο ακρωτηριασμός φέρνει μαζί του ένα άδικο δίλημμα: πόνος ή ατίμωση. Τα κορίτσια που αρνούνται να περάσουν τη διαδικασία, έχουν το σημάδι της ανάξιας, το στίγμα της γυναίκας που είναι ανίκανη να φέρει στον κόσμο παιδιά. Επειδή έχει κάτι «αντρικό», που μυρίζει άσχημα και πρέπει να κοπεί. Ακόμη και στην ευαίσθητη ηλικία των 7 ετών.

Για τους Ποκότ, τη νομαδική φυλή της κοιλάδας Rift Valey στην Κένυα, ο ακρωτηριασμός είναι ίσως η σημαντικότερη παραδοσιακή πρακτική. Τα κορίτσια της περιοχής μεγαλώνουν ακούγοντας ιστορίες γύρω από το «πέρασμα». Υπάρχουν αρκετοί μύθοι που ενισχύουν την πρακτική και περιθωριοποιούν όσους την αρνούνται: Ότι δεν μπορείς να συλλάβεις αν δεν περάσεις τη διαδικασία ή πως αντιμετωπίζεις μεγάλο κίνδυνο να μεγαλώσει η κλειτορίδα σου ανεξέλεγκτα. Αν κατά τη διάρκεια της τελετής προσπαθήσει κάποιος να βοηθήσει τα παιδιά που αιμορραγούν, θα τυφλωθεί κ.α.

Η Catherine είναι ακτιβίστρια και δασκάλα στο δημοτικό σχολείο της περιοχής. Διδάσκει το μάθημα κατά της κλειτοριδεκτομής που υλοποιείται με την υποστήριξη του τοπικού μας γραφείου. Προετοιμάζει τα κορίτσια για όσα θα έρθουν και προσπαθεί να τους δώσει τα εφόδια που χρειάζονται για τη ζωή, μέσα από την εκπαίδευση και όχι τον πόνο.

“Ποια δικαιώματα έχετε;”

ρωτά και τα κορίτσια αποκρίνονται

“το δικαίωμα στη ζωή, το δικαίωμα στην υγεία”

H Catherine γράφει στον πίνακα τις επιπτώσεις του ακρωτηριασμού: οδηγεί σε πρόωρο γάμο, αυξάνει τον κίνδυνο για μολυσματικές ασθένειες, αποτυγχάνεις στο σχολείο…

“Απόφαση. Έχετε το δικαίωμα να επιλέξετε… έχετε δικαίωμα στην ελευθερία”

καταλήγει η Catherine.

Το να αποφασίζεις για το σώμα σου δεν είναι για όλους αυτονόητο. Το να επιλέγεις και να δημιουργείς τη ζωή σου όπως την ονειρεύεσαι, επίσης. Μια ζωή με περισσότερες επιλογές και λιγότερο πόνο. Αυτή είναι η «αρχή του νήματος» για την Catherine, το δικαίωμα της επιλογής, η αυτοδιάθεση, η αξιοπρέπεια. Και θα συμφωνήσω μαζί της, εσείς;

———————

6 Φεβρουαρίου: Παγκόσμια Ημέρα κατά της Κλειτοριδεκτομής

Φωτογραφίες: Vicky Markolefa/ActionAid

Τον περασμένο μήνα, συνάδελφοί μας από την ActionAid Γαλλίας επισκέφτηκαν την Καμπότζη μαζί με το Ευρωβουλευτή Patrice Tirolien και γάλλους δημοσιογράφους για να διαπιστώσουν τις σοβαρές παραβιάσεις ανθρωπίνων δικαιωμάτων που γίνονται στη χώρα λόγω των περιστατικών αρπαγής γης.

Όπως έχουμε ξαναγράψει πολλές φορές τους τελευταίους μήνες, η ευρωπαϊκή πρωτοβουλία «Everything but  Arms» (EBA) επιτρέπει τις εισαγωγές στην ΕΕ συγκεκριμένων προϊόντων από τις λιγότερο αναπτυγμένες χώρες χωρίς δασμούς και ποσοστώσεις, ώστε να τονώσει την τοπική οικονομία τους. Στην Καμπότζη όμως, λόγω αδύναμης διακυβέρνησης και μεγάλης διαφθοράς, πολυεθνικές εταιρίες ζάχαρης εκμεταλλεύτηκαν αυτό το εμπορικό σύστημα για να διώξουν χιλιάδες ανθρώπους από τη γη τους για να καλλιεργήσουν εκεί την παραγωγή τους. Δύο κοινότητες καταστράφηκαν και χιλιάδες αγρότες έχασαν το μόνο μέσο επιβίωσής τους, θέτοντας περαιτέρω σε κίνδυνο την επισιτιστική ασφάλεια της χώρας.

Το φαινόμενο της αρπαγής γης έχει λάβει μεγάλες διαστάσεις το τελευταίο διάστημα, ενώ στατιστικές της Επιτροπής Εμπορίου της ΕΕ δείχνουν ότι οι εισαγωγές ζάχαρης από την Καμπότζη τετραπλασιάστηκαν μεταξύ 2012 και 2013. Μεταξύ των χωρών που έχουν εισάγει ζάχαρη είναι και η Ελλάδα με ποσότητα άνω 5.000 τόνων για το 2013.

Τον περασμένο Δεκέμβριο χιλιάδες Ευρωπαίοι πολίτες στείλαμε επιστολή στον Επίτροπο Εμπορίου της ΕΕ κ. Karel de Gucht  ζητώντας την άμεση διεξαγωγή έρευνας για τις παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων που σχετίζονται με τα προϊόντα που εξάγονται στην ΕΕ βάσει της πρωτοβουλίας  ΕΒΑ. Ο Επίτροπος Εμπορίου της ΕΕ απάντησε ότι η Επιτροπή παρακολουθεί την κατάσταση στην περιοχή και ότι θα ξεκινούσε άμεσα το διάλογο με τις αρχές της Καμπότζης.

Αγρότισσα απο την κοινότητα Oddar Meanchey παραλαμβάνει υπογραφές της εκσταρτείας απο τον Γάλλο Ευρωβουλευτή Patrice Tirolien.

Η κυβέρνηση της Καμπότζης μετά την επίσκεψή μας δέχτηκε για πρώτη φορά ότι υπάρχει πρόβλημα αρπαγής γης στη χώρα. Συστάθηκε μια άτυπη επιτροπή που αποτελείται από μέλη της ΕΕ, της κυβέρνησης και των εταιριών ώστε να βρεθεί θεσμική λύση στο πρόβλημα. Η επιτροπή αυτή θα εξετάσει τα αιτήματα των αγροτών που έχουν εκδιωχθεί από τα χωράφια τους και υπάρχει πλέον ελπίδα ότι στο άμεσο μέλλον, τα θύματα θα λάβουν πίσω τη γη τους, ή θα αποζημιωθούν επαρκώς.