«Musungu» σημαίνει «λευκός» και ήταν η πρώτη λέξη που ακούσαμε καθώς φτάναμε στην Γκιτέγκα, την φτωχή και δυσπρόσιτη κοινότητα της αποστολής μας. Με αυτή τη λέξη άνοιξε για τους κατοίκους της Γκιτέγκα ένα παράθυρο σε έναν κόσμο πρωτόγνωρο και διαφορετικό από τον δικό τους. Για εμάς, την ομάδα των 40 Ελλήνων που συμμετέχουμε στην αποστολή της ActionAid Ελλάς, η ίδια λέξη ήταν η αρχή μιας συναρπαστικής εμπειρίας.

Στην Γκιτέγκα δεν δραστηριοποιείται καμία άλλη οργάνωση πέρα από την ActionAid, η οποία δρα αποκλειστικά χάρη στην υποστήριξη των Ελλήνων Αναδόχων Παιδιού. Οι κάτοικοί της επιβιώνουν στα όρια της απόλυτης φτώχειας με λιγότερο απο ένα δολάριο την ημέρα, ενώ για τις βασικές τους ανάγκες χρειάζονται τουλάχιστον το δεκαπλάσιο ποσό.

Το δημοτικό σχολείο της κοινότητας είναι ένα παλιό κτήριο, σκοτεινό και στην πραγματικότητα ακατάλληλο για χρήση. Η οροφή έχει φθαρεί και όταν βρέχει – κι εδώ βρέχει αρκετά συχνά –  μπαίνουν νερά. Οι τάξεις και οι τουαλέτες δεν επαρκούν για τα 500 περίπου παιδιά της περιοχής. Έτσι οι δάσκαλοι αναγκάζονται να κάνουν 3 βάρδιες την ημέρα και τα παιδιά δυσκολεύονται να παρακολουθήσουν λόγω των συνεχόμενων αλλαγών στο ωράριο και των κακών συνθηκών.

Φτάνοντας εδώ συνειδητοποιήσαμε πραγματικά πόσο σημαντικό είναι να πετύχουμε στην αποστολή μας. Έτσι, χωριστήκαμε αμέσως σε 4 ομάδες και πιάσαμε δουλειά. Η 1η ομάδα ανέλαβε το χτίσιμο, η 2^η το κουβάλημα του νερού, η τρίτη και η τέταρτη τη μεταφορά των τούβλων και της λάσπης που χρειαζόμαστε για την κατασκευή. Φυσικά, σε όλες τις εργασίες δουλεύουμε μαζί με τους κατοίκους του χωριού. Στα διαλλείματα πέρνουμε δυνάμεις παίζοντας με τα παιδιά. Ποδόσφαιρο, τραγούδια και φυσικά παιχνίδι με τις φωτογραφικές μηχανές. Οι φωτογραφίες δεν σταματούν ποτέ. Συναρπάζουν όχι μόνο τα παιδιά, αλλά και τους μεγάλους. Παρά την έκπληξή τους, μαθαίνουν γρήγορα να χειρίζονται τις φωτογραφικές και μας χαρίζουν τα πρώτα τους ενσταντανέ.

Το μεσημέρι σταματήσαμε τις εργασίες για να φάμε όλοι μαζί πριν συγκεντρωθούμε σε μία απο τις παλίες τάξεις για τη συνάντηση με τους δασκάλους των παιδιών. H Angelik είναι η Διευθύντρια του σχολείου, μια πραγματικά εμπνευσμένη και σεμνή γυναίκα που μας συγκίνησε από το πρώτο λεπτό.

«Σε αυτό το σχολείο είμαστε 3 δάσκαλοι για όλες τις τάξεις. Έχουμε όλοι μας τελειώσει το λύκειο αλλά ευχόμαστε να μπορούσαμε να συνεχίσουμε και στο πανεπιστημίο για να έχουμε περισσότερες γνώσεις. Λόγω των 3 βαρδιων ξυπνάμε πολύ νωρίς, πολλές φορές νύχτα για να έρθουμε και επιστρέφουμε αργά στα σπίτια μας. Δυστυχώς έχουμε πολλές ελλείψεις, η οροφή στάζει, δεν έχουμε αρκετό εξοπλισμό για κάποια μαθήματα όπως τα μαθηματικά, αλλά το πιο σημαντικό είναι οι μικρές τάξεις και τουαλέτες. Για εμάς αυτό που κάνετε έχει μεγάλη σημασία και σας ευχαριστούμε πάρα πολύ που ταξιδέψατε μέχρι εδώ για να χτίσετε νέες τάξεις για τα παιδιά μας. Έχουμε τόσα προβλήματα, αλλά οι νέες τάξεις θα μας βοηθήσουν πολύ και κυρίως τα παιδιά».

Σήμερα δουλέψαμε γρήγορα και αποτελεσματικά. Αν συνεχίσουμε έτσι και ο καιρός το επιτρέψει, θα μπορέσουμε να επεκτείνουμε τις τουαλέτες και να χτίσουμε όχι δύο που σχεδιάζαμε αρχικά, αλλά τέσσερις ολοκαίνουργιες τάξεις!

Σε ποιές λέξεις χωράνε τα όσα ζούμε εδώ κάθε μέρα; Μόνο σε εκείνες των ανθρώπων που με τόσο κόπο και όρεξη δίνουν τον καλύτερό τους εαυτό για να πετύχουμε το όνειρο. Έτσι, αυτό το post το υπογράφουν εκείνοι που γράφουν την ιστορία: η Βάσω, ο Μανώλης και ο Θεόδωρος, τρεις από τους εθελοντές και Ανάδοχοι Παιδιού της ActionAid, που χτίζουν 4 σχολικές τάξεις στο Γκιτέγκα της Ρουάντας.

“Έχω επιστρέψει μετά από δύο φορές τούβλα (διαβάστε παρακάτω τον Μανώλη για να καταλάβετε τι εστί «τούβλα») και ξαναπάω στη μεταφορά άμμου. Εκεί έχουμε βρει έναν αναπάντεχο βοηθό! Ένα γλυκύτατο πλασματάκι, όπως όλα, άλλωστε, τα παιδιά σε αυτή την πανέμορφη χώρα, έχει γονατίσει και κρατάει τα μπιτόνια, καθώς οι κοπέλες ρίχνουν άμμο μέσα. Το κοριτσάκι αυτό, το οποίο έχει πιθανότατα την ευκαιρία να ζήσει μόνο ένα κλάσμα παιδικής αφέλειας και αθωότητας, προτιμάει να αφήσει το λιγοστό ελεύθερο χρόνο που έχει για να παίξει, για να συμμετέχει και να βοηθήσει τους “musungu”, τους λευκούς, που αναστάτωσαν την καθημερινότητά της και κάνουν ό,τι μπορούν για να αναβαθμίσουν το επίπεδο ζωής της ίδιας, αλλά και των υπόλοιπων παιδιών της κοινότητας.”

“Σε ευχαριστώ ActionAid για την ευκαιρία που μου έδωσες να χαρίσω λίγες ημέρες από τη ζωή μου σε αυτούς που έχουν τόση ανάγκη, σε αυτά τα αγγελούδια.”

Θεόδωρος Γκίτζος

_________________________________

“Η λέξη γυναίκα στην Αφρική είναι συνώνυμη με τη λέξη δύναμη. Είναι κάτι που πηγάζει από την ίδια τους την ύπαρξη. Αγωνίζονται σκληρά για να εξασφαλίσουν αυτό που στο δυτικό κόσμο θεωρείται αυτονόητο. Δεν πρόκειται απλά για τρόπο ζωής, αλλά για ένα συνεχή αγώνα επιβίωσης. Στα πλαίσια αυτού του αγώνα, οι γυναίκες της κοινότητας Gitega κατόρθωσαν σε μια καθαρά πατριαρχική κοινωνία, κάτι εξαιρετικό: τη δημιουργία ενός συνεταιρισμού, που τις ενώνει σ’ έναν κοινό σκοπό. Έτσι στηρίζουν ολόκληρη την κοινότητα μέσα από την πώληση καλαθιών που με πολλή τέχνη και υπομονή δεν κατασκευάζουν απλώς, αλλά δημιουργούν. Οι δημιουργίες αυτές αν και εξαιρετικά χρονοβόρες δεδομένου ότι απαιτούνται συνήθως 6 μήνες για τη δημιουργία ενός και μόνο καλαθιού, είναι ο συνδετικός τους κρίκος, το κοινό τους μυστικό. Είναι αυτό που για μια φορά την εβδομάδα δίνει τη δυνατότητα σ’ αυτές τις 26 γυναίκες να ξεφύγουν από τα συνηθισμένα, τα τόσο κοπιαστικά και εξαντλητικά.”

“Οι γυναίκες της Rwanda, δεν είναι μόνο δύναμη, είναι έννοια, είναι το κυρίαρχο στοιχείο. Κάτω από τον καυτό ήλιο, πασχίζουν για μια καλύτερη ζωή, για τις ίδιες, για τα παιδιά τους, για τις κόρες τους ίσως…”

Βάσω Γκανιάτσου 

_______________________________________

“Στη Ρουάντα, το χτίσιμό ενός σχολείου απαιτεί μεγάλο μόχθο και πολύ κόπο. Μόνο για τα τούβλα, υπάρχει ολόκληρη διαδικασία. Οι εργάτες κάνουν το γύρω του λόφου, ξυπόλυτοι. Αρχίζουν την κατάβαση στην απότομη πλαγιά της άλλης μεριάς του λόφου. Ξαφνικά, μέσα από τη βλάστηση ξεπροβάλει ένα «εργοστάσιο» κατασκευής τούβλων και κεραμιδιών. Απλωμένα κεραμίδια και βουνά από τούβλα που ψήνονται για να στεγνώσουν. Οι εργάτες τα τοποθετούν πάνω σε ένα ψάθινο στεφάνι, το οποίο μετατρέπει το κεφάλι σε ένα είδος πλατφόρμας. Ο αριθμός των τούβλων που μεταφέρουν ποικίλει, ανάλογα με τις αντοχές και το φύλο κάθε εργάτη. Νομίζω πως μέτρησα μέχρι και… 25! Με τα τούβλα στο κεφάλι και συνήθως χωρίς να χρησιμοποιούν τα χέρια τους για να τα στηρίζουν, ξεκινούν τη… μαρτυρική (για εμένα που το έκανα μόνο 2 φορές) ανάβαση προς την κορυφή του λόφου και το σημείο όπου χτίζεται το σχολείο.

Είναι πραγματικά απίστευτη η δύναμη, η αντοχή αλλά και το ψυχικό σθένος αυτών των ανθρώπων, οι οποίοι κάτω από τον ήλιο, αλλά και υπό βροχή πολλές φορές, κάνουν αυτή τη δουλειά από νωρίς το πρωί μέχρι αργά το απόγευμα με ένα μόνο διάλειμμα για το λιγοστό φαγητό τους. Μετά από αυτή την εμπειρία, νομίζω ότι κάθε φορά που θα βλέπω σχολείο, όπου κι αν βρίσκεται αυτό, θα φέρνω στο νου μου το σχολείο στο Γκιτέγκα.”

“Και στο μυαλό μου αλλά και στην καρδιά μου, αυτό το σχολείο θα είναι το καλύτερο από όλα τα άλλα σχολεία του υπόλοιπου «πολιτισμένου» κόσμου, εξαιτίας του τρόπου με τον οποίο θα έχει κτιστεί.”

Μανώλης Σαμαράκης

Σε μια χώρα στιγματισμένη από την γενοκτονία, ένα σχολείο δεν είναι απλά ένα κτήριο. Είναι ένα άλμα ζωής για την επόμενη γενιά αυτού του φτωχού χωριού. Και αν αυτό το μικρό βήμα χαρίσει ελπίδα σε μερικά μόνο παιδιά, εκείνα με τη σειρά τους θα χτίσουν την ελπίδα για τα δικά τους και για πολλά περισσότερα. Αυτό συμβαίνει όταν υπάρχει αλληλεγγύη. Ένα μικρό χωριό βρίσκει τη θέση του στο χάρτη. Όχι εκείνον που είχαμε στο σχολείο όταν ήμασταν παιδιά, εκείνον της καρδιάς μας που τον χαράζουμε εμείς, μέρα με τη μέρα.

Σήμερα, Διεθνής Ημέρα για την Εξάλειψη της Φτώχειας, ας μην ασχοληθούμε με στατιστικά ή μελέτες. Ας μάθουμε από τους ανθρώπους που ξεπερνούν τις δυσκολίες της ζωής, ενωμένοι και στηριζόμενοι στις δικές τους δυνάμεις. Ιστορίες αισιοδοξίας και αλληλεγγύης, από τη Γουατεμάλα ως τη Γκάνα και από την Ρουάντα μέχρι τη Νέα Κίο Αργολίδας.

Στο Σαν Κάρλος Αλζατάτε της Γουατεμάλας, συνάντησα τις γυναίκες του χωριού σε ένα μεγάλο χωράφι, τον κοινοτικό τους λαχανόκηπο. Ήταν όλες τους φτωχές και ακτήμονες, μέχρι που ενώθηκαν και αγόρασαν αυτό το κομμάτι γης. Σαράντα περίπου γυναίκες, κάθε μέρα καλλιεργούν μαζί λαχανικά και όσπρια. Όλες τους μέλη του μικρού συνεταιρισμού που διαχειρίζεται την κοινοτική γη. Από τον ίδιο λαχανόκηπο παίρνουν τα υλικά για το γεύμα των παιδιών στο δημοτικό σχολείο του χωριού. Μια μικρή ποσότητα πωλείται στην τοπική αγορά και η υπόλοιπη καταναλώνεται από τις οικογένειες. Έτσι, βελτιώνουν την ποιότητα τροφής τους και έχουν ένα μικρό εισόδημα.

“Στην αρχή, συναντιόμασταν κάτω από ένα δέντρο”

Έτσι ξεκίνησε να μου εξιστορεί το πως έφτασε μέχρι εκεί η Mary, μία από τις γυναίκες του συνεταιρισμού Kbobiman στη Γκάνα. Γυναίκες που ζούσαν σε συνθήκες απόλυτης φτώχειας, που είχαν υποστεί καταπίεση και ενδοοικογενειακή βία, ενώθηκαν και σήμερα μιλούν με υπερηφάνεια για τη ζωή τους και όσα έχουν καταφέρει. Παράγουν μπατίκ, αρτοσκευάσματα και κάνουν σεμινάρια σε όσες γυναίκες της περιοχής θέλουν να μάθουν. Έχουν κερδίσει τον σεβασμό της τοπικής κοινωνίας και πλέον αντιμετωπίζουν τη ζωή με μεγαλύτερη αισιοδοξία. Ονειρεύονται να φτιάξουν κι έναν ξενώνα για γυναίκες θύματα βίας.

Το Κέντρο Τεχνών «Lumley Beach» στη Φριτάουν της Σιέρα Λεόνε, είναι γεμάτο νέους ανθρώπους. Στην πολύβουη αυτή μικρή αγορά γνώρισα την Abana, 25 χρονών και μητέρα ενός αγοριού. Είχε ένα από τα 15 περίπου μαγαζάκια που υπήρχαν εκεί κι έφτιαχνε κοσμήματα και μπατίκ. Έμαθε την τέχνη της παρακολουθώντας σεμινάρια της τοπικής ActionAid. Η Abana και άλλοι 20 νέοι εργάζονται τώρα στο κέντρο, κερδίζοντας το εισόδημά τους από όσα έμαθαν. Δεν ανήκουν στα υψηλά ποσοστά ανεργίας της χώρας και έχουν ελπίδα ότι θα αλλάξουν τη ζωή τους και τη ζωή των παιδιών τους.

Η Εσπεράνζ είναι η πρόεδρος του συνεταιρισμού γυναικών Tuzamure Agaseke στη Ρουάντα. Είναι μητέρα δύο παιδιών και χήρα. Ήταν μία από τις τριάντα γυναίκες που ξεκίνησαν χάρη στη βοήθεια του τοπικού μας γραφείου, τον συνεταιρισμό παραγωγής καλαθιών και αλευριού. 

“Τα μέλη του συνεταιρισμού αυξάνονται συνεχώς. Κάθε μέλος μπορεί να λάβει ένα μικρό άτοκο δάνειο για τα πρώτα έξοδα, το οποίο επιστρέφει στον συνεταιρισμό μόλις έχει αρκετό εισόδημα.”

Η Κατερίνα και η Σούλα (στην κεντρική φωτογραφία) είναι δύο μόνο από τις γυναίκες του συνεταιρισμού «Κιανών Έργα», στη Νέα Κίο Αργολίδας. Σπιτικές σάλτσες και γλυκά κουταλιού, αγνές μαρμελάδες και λιαστές ντομάτες είναι μερικά μόνο από τα προϊόντα που μας προσφέρουν. Οι γυναίκες δουλεύουν καθημερινά στον συνεταιρισμό, ο οποίος τους προσφέρει το κύριο εισόδημά τους.

Από τις μεγαλουπόλεις της Ευρώπης ως τα πιο μικρά χωριά της Αφρικής, οι άνθρωποι ενώνονται, συνεργάζονται και δημιουργούν. Ξεπερνούν τις δυσκολίες και τη φτώχεια, στηριζόμενοι στις δικές τους δυνάμεις. Αυτή την αλληλέγγυα δύναμη θέλει να προωθήσει η ActionAid Ελλάς, ξεκινώντας συνεργασία με έλληνες παραγωγούς. Οι γυναίκες του Αγροτικού Συνεταιρισμού Γυναικών της Αργολίδας «Κιανών Έργα», τα μέλη του Κοινωνικού Συνεταιρισμού Δωδεκανήσου στη Λέρο και ο κύριος Βασίλης Δεκλερής, ο άνθρωπος πίσω από τη μικρή οικοτεχνία «Ανθοχώρα» στο Μελίσσι Κορινθίας, πλέον διαθέτουν τα προϊόντα τους μέσω του eshop.actionaid.gr. Στηρίζοντας τα προϊόντα των μικρών παραγωγών, χτίζουμε μια γέφυρα αλληλεγγύης με τον αναπτυσσόμενο κόσμο.

Μπορούμε να συμμετέχουμε όλοι, πολίτες και πολιτεία στην κοινή μάχη ενάντια στη φτώχεια. Πως; Μαθαίνοντας και στηρίζοντας προσπάθειες ανθρώπων από κάθε γωνιά του κόσμου, που παρά τις δυσκολίες βρήκαν τη δύναμη να κάνουν ένα βήμα μπροστά.

Κάθε πρωί που ανοίγουμε τη βρύση, κάθε φορά που γεμίζουμε ένα ποτήρι νερό, απολαμβάνουμε – αν και δεν το συνειδητοποιούμε πάντα – ένα από τα πιο πολύτιμα αγαθά του πλανήτη. Για τους κατοίκους των πιο φτωχών περιοχών του κόσμου, το νερό είναι συνώνυμο με την επιβίωση. Για εμάς, τα 48 μέλη της ομάδας εθελοντών της ActionAid, είναι ένας κρίκος που μας ενώνει με τους ανθρώπους της Azernet, της μακρινής κοινότητας στην Αιθιοπία που θα μας φιλοξενήσει για να βοηθήσουμε στην επέκταση ενός πολύ σημαντικού προγράμματος ύδρευσης.

Τι σημαίνει το νερό για τους κατοίκους της Azernet; Οι άνθρωποι της Αιθιοπικής αυτής κοινότητας είναι αγρότες και εξαρτώνται κυρίως από τη γη και το νερό για να επιβιώσουν. Οι περισσότεροι ζουν στην απόλυτη φτώχεια, με λιγότερο από ένα δολάριο την ημέρα. Οι βροχοπτώσεις στην περιοχή τους είναι ασταθείς, λιγοστές και τις περιόδους ξηρασίας η ζωή των κατοίκων γίνεται ακόμα πιο δύσκολη χωρίς νερό. Τα πηγάδια και τα μικρά ρυάκια είναι συχνά μολυσμένα και το νερό τους είναι ακατάλληλο για κατανάλωση. Έτσι, οι κάτοικοι υποφέρουν από μολυσματικές ασθένειες ή διάρροια που πλήττει κυρίως τα παιδιά.

Τα κορίτσια και οι γυναίκες είναι εκείνες που παραδοσιακά αναλαμβάνουν την εύρεση και τη μεταφορά του νερού στην Αιθιοπία, όπως και στις περισσότερες χώρες της Αφρικής. Καθημερινά, τα κορίτσια παίρνουν τα παγούρια τους και ξεκινούν μια διαδρομή χιλιομέτρων μέχρι το κοντινό ρυάκι ή πηγάδι. Αναγκάζονται να περπατήσουν χιλιόμετρα μέσα στη σαβάνα για να βρουν και να μεταφέρουν το νερό μέχρι την καλύβα τους. Συχνά, δεν πάνε στο σχολείο για να προλάβουν να κάνουν την ίδια διαδρομή περισσότερες από μία φορές, αφού με μόλις ένα μπιτόνι που μπορούν να κουβαλήσουν τη φορά, δεν είναι δυνατόν να καλυφθούν οι ανάγκες μιας ολόκληρης οικογένειας. Πολλά από αυτά τα κορίτσια πέφτουν θύματα βιασμού στη διαδρομή, ενώ δεν αναπληρώνουν σχεδόν ποτέ τις χαμένες ώρες μαθημάτων.

HActionAidέχει ήδη πραγματοποιήσει ένα μεγάλο έργο ύδρευσης στην περιοχή, που προσφέρει πρόσβαση σε ασφαλές νερό σε 20.000 κατοίκους. Εμείς, σε λίγες ώρες ξεκινάμε για να βοηθήσουμε στη επέκταση αυτού του προγράμματος και θα προσφέρουμε πρόσβαση σε 7.000 περισσότερους ανθρώπους. Τα συναισθήματα είναι πολλά και ανάμικτα, η προσμονή μεγάλη και οι τελευταίες ώρες πριν την αναχώρηση γεμάτες προσδοκίες και ερωτηματικά. Τι είναι αυτό που παρακινεί κάποιον να ταξιδέψει τόσο μακριά για να προσφέρει νερό σε μια απομακρυσμένη κοινότητα;Τι περιμένει να συναντήσει εκεί και πώς νιώθει λίγες μόλις ώρες πριν την αναχώρηση; Ο Αμβρόσιος, η Ελένη, η Τέτα, ο Δημήτρης και η Εριέττα μας μιλούν για όσα σκέφτονται πριν το ταξίδι:

 «Περιμένω να δω αυτά τα ματάκια που πίσω από τις οποιεσδήποτε στερήσεις, κακουχίες και εμπειρίες δεν παύουν να παλεύουν για την επιβίωση με χαμόγελα και συναίσθημα. Περιμένω βασικά να συναντήσω ένα διαφορετικό από τους άλλους «παραδείσους», έναν παράδεισο γνώσης θα έλεγα, με ότι συνεπάγεται αυτό. Κι εμείς του ανεπτυγμένου κόσμου καθόμαστε και πνιγόμαστε σε ένα Milkομπούκαλο.» Εριέττα.

 «Ανυπομονησία, για να ζήσω μια από τις μοναδικές εμπειρίες αυτής της ζωής που ίσως με γειώσει ακόμα περισσότερο και μου δώσει κίνητρο να φέρω και άλλους υποψηφίους Ανάδοχους στην ActionAid.» Δημήτρης

«Έχοντας ταξιδέψει σε άλλες χώρες της Αφρικής και όχι μόνο, θα ήθελα να ζήσω ως εθελόντρια την εμπειρία της προσφοράς και είμαι σίγουρη ότι είναι μια μοναδική και ανεπανάληπτη εμπειρία ζωής όσες φορές και να το επαναλάβεις αυτό. Είναι ένα σημείο αναφοράς που σε κάνει σε πραγματική βάση να τοποθετείς τις αξίες, τα πιστεύω την ηθική και όχι μόνο υπόσταση σου ως άνθρωπος. Περιμένω πως και πως την «μεγάλη » ώρα του ονείρου που θα γίνει πραγματικότητα.» Τέτα.

«Ανθρώπους με μεγαλείο ψυχής που παρόλο που παλεύουν κάθε μέρα για τα αγαθά που για εμάς είναι αυτονόητα, θα θελήσουν και θα καταφέρουν να μοιραστούν μαζί μας ειλικρινή χαμόγελα και αληθινά συναισθήματα! » Ελένη.

«Μετά από το πρώτο μου ταξίδι στην Αφρική, Ρουάντα, με την ActionAid, τολμώ να πω ότι θα δηλώνω συμμετοχή σε όλες τις εθελοντικές αποστολές της. Η εμπειρία του να δίνεις είτε από το περίσσευμα είτε από το υστέρημά σου είναι μοναδική όπως μοναδική είναι η αγάπη που παίρνεις σε αντάλλαγμα των λίγων που δίνεις. Το μικρόβιο της Αφρικής είναι ανίατο!» Αμβρόσιος.

Πριν από δέκα ημέρες, ξεκινήσαμε με μια ομάδα πενήντα εθελοντών από κάθε γωνιά της Ελλάδας και της Κύπρου για τη μακρινή Αζερνέτ της Αιθιοπίας. Στόχος μας ήταν να επεκτείνουμε ένα μεγάλο πρόγραμμα ύδρευσης, σε μια περιοχή που το νερό είναι συνώνυμο με την επιβίωση. Επιστρέφοντας, οι αποσκευές μας είναι γεμάτες με τις εμπειρίες και τα συναισθήματα που μοιραστήκαμε με τους κατοίκους της απομακρυσμένης αυτής κοινότητας και με τη σκέψη ότι κατορθώσαμε να προσφέρουμε ζωή και ελπίδα.

Η Αιθιοπία μας μάγεψε από την πρώτη στιγμή. Ίσως γιατί αποπνέει μια πρωτόγνωρη ελευθερία, ίσως επειδή το μεγαλείο ψυχής των ανθρώπων της μας συγκλόνισε τόσο. Οι κάτοικοι της επιβιώνουν με λιγότερο από ένα δολάριο την ημέρα. Σε αυτές τις συνθήκες η ανθρώπινη ζωή αποκτά διαφορετική σημασία, όπως και ο καθημερινός αγώνας για την επιβίωση, που συνδέεται απόλυτα με το νερό.  

Αν και κατοχυρωμένο ανθρώπινο δικαίωμα, μόλις το 38% των κατοίκων της Αιθιοπίας έχει πρόσβαση σε ασφαλές πόσιμο νερό. Στην επαρχία το ποσοστό αυτό μειώνεται, με το 20% των συστημάτων υδροδότησης να υπολειτουργούν.  Τι πραγματικά σημαίνει αυτό για τους κατοίκους;

Η Χανζίγια, μια από τις γυναίκες που μας φιλοξένησε στην καλύβα της για να μαγειρέψουμε μαζί το φαγητό της ημέρας μας εξηγεί:

“Δεν είχαμε καθαρό νερό για να πιούμε, για να πλύνουμε. Παθαίναμε αρρώστιες και τα ρούχα μας δεν ήταν ποτέ καθαρά.”

Ο Αμπράρ είναι 12 ετών και είναι ένα από τα πολλά πανέμορφα παιδιά της Αζερνέτ, που καθημερινά κινδυνεύουν να χάσουν τη ζωή τους αναζητώντας νερό.

 “Η ζωή μας έχει πολλές δυσκολίες. Πηγαίνουμε το βράδυ για να φέρουμε νερό και αντιμετωπίζουμε ύαινες.  Έχουν δαγκώσει αρκετούς και κάποιοι έχουν σκοτωθεί.”

Η ομάδα μας είχε στόχο να βοηθήσει στην επέκταση ενός ήδη μεγάλου έργου ύδρευσης που έχει ήδη ξεκινήσει η ActionAid, το Vicky Water Project, ένα από τα σημαντικότερα έργα στην Αιθιοπία που θα χαρίσει εύκολη πρόσβαση σε ασφαλές νερό σε περισσότερους από 20.000 ανθρώπους.  Με την ολοκλήρωση του έργου, 60% περισσότερα κορίτσια θα πηγαίνουν στο σχολείο αντί να κουβαλούν νερό για την οικογένειά τους με κίνδυνο να παρενοχληθούν στη διαδρομή. Το ποσοστό μολύνσεων από ασθένειες που οφείλονται στο ακατάλληλο νερό θα μειωθεί επίσης κατά 60%, ενώ 2000 νοικοκυριά θα έχουν εύκολη πρόσβαση σε καθαρό νερό.

Από την πρώτη κιόλας ημέρα χωριστήκαμε σε ομάδες και ξεκινήσαμε δουλειά. Οι εργασίες εναλλάσσονταν καθημερινά. Σκάψαμε για να ανοίξουμε τα χαντάκια, ανακατέψαμε λάσπη, χτίσαμε 2 κιόσκια διανομής νερού, τοποθετήσαμε τους σωλήνες… Εκείνο όμως που πραγματικά καταφέραμε, είναι ότι μοιραστήκαμε στιγμές αλληλεγγύης με τους κατοίκους της φτωχής αυτής περιοχής. Μαζί δουλέψαμε, μαγειρέψαμε, γελάσαμε, παίξαμε. Δεν μιλούσαμε την ίδια γλώσσα, αλλά η επικοινωνία μας ήταν κάτι παραπάνω από ουσιαστική.

Ένα από τα αποτελέσματα του έργου, είναι και η δημιουργία 5 συνεταιρισμών γυναικών που θα το διαχειρίζονται. Έτσι, δεκάδες γυναίκες της περιοχής θα έχουν την ευκαιρία να αξιοποιήσουν τις δυνάμεις τους. Όπως η Χάντρα, ένα ζωντανό παράδειγμα του πως μπορείς να αλλάξεις τη ζωή σου όταν όλα συναινούν στο να μείνεις στο περιθώριο. Στα 40 της χρόνια έχει κατορθώσει να μεγαλώσει 8 παιδιά και σήμερα ηγείται ενός συνεταιρισμού διαχείρισης του συστήματος ύδρευσης της περιοχής στον οποίο συμμετέχουν εθελοντικά περισσότερες από 200 γυναίκες. Η Χάντρα όχι μόνο κατάφερε να ξεπεράσει τον κοινωνικό στιγματισμό ενός διαζυγίου, αλλά κατόρθωσε με μεγάλο αγώνα να κρατήσει την περιουσία της σε μια εποχή που το οικογενειακό δίκαιο της χώρας δεν αναγνώριζε το δικαίωμα της ιδιοκτησίας στις γυναίκες.

“Πάλεψα πολύ, πολύ αλλά τώρα είμαι ευτυχισμένη. Οι γυναίκες μπορούν να ηγηθούν και της οικογένειας και της χώρας.”

Κάθε βράδυ, επιστρέφοντας στην Χοσάινα (την κοντινή πόλη που μέναμε), μοιραζόμασταν τις πιο δυνατές στιγμές της ημέρας. Σε μια από τις συναντήσεις μας, ο Γιάννης Παναγιωτόπουλος, ένας από τους Αναδόχους της ομάδας έκλεισε μέσα σε μια φράση το νόημα όλου του ταξιδιού. 

“Ένα κεράκι. Σκεφτείτε πως σπάει το σκοτάδι με 50 κεριά.”

Το σκοτάδι της φτώχειας της Αζερνέτ άρχισε ήδη να φωτίζεται. Χάρη στην προσπάθεια των 50 εθελοντών από την Ελλάδα και την Κύπρο που άφησαν τη θαλπωρή του σπιτιού τους για να περάσουν μια εβδομάδα αλληλεγγύης και συνεργασίας με τους ανθρώπους μιας απομακρυσμένης κοινότητας, δουλεύοντας μαζί για τα πιο βασικά στοιχεία της επιβίωσης. Το νερό και την αλληλεγγύη.

© Vicky Markolefa / ActionAid

Στην πολύβουη πρωτεύουσα της Ινδίας, με τους εκατομμύρια κατοίκους και την αποπνικτική ατμόσφαιρα, η αστική φτώχεια δείχνει το πιο σκληρό της πρόσωπο. Oι υπολογισμοί είναι δύσκολο να είναι ακριβείς… 200.000 παιδιά κάθε χρόνο πέφτουν θύματα εκμετάλλευσης και παιδικής εργασίας στο Νέο Δελχί. Σε ολόκληρη τη χώρα, χιλιάδες οικογένειες μένουν στους δρόμους, πολλές από αυτές κοντά στους σιδηροδρομικούς σταθμούς. Οι γονείς μη μπορώντας να συντηρήσουν τα παιδιά τους, συχνά τα εγκαταλείπουν ή αναγκάζονται να τα πουλήσουν για εργάτες με αντίτιμο μερικά ευρώ. Άλλες φορές, τα ίδια τα παιδιά εγκαταλείπουν την οικογένειά τους προσπαθώντας να αποφύγουν την κακοποίηση.

Ο Yogesh είναι 15 χρονών και ζει στην Madhya Pradesh. Έχασε και τους δύο γονείς του όταν ήταν πολύ μικρός. Τότε, η γιαγιά και ο παππούς του τον πήραν στο σπίτι τους. Δυστυχώς, η θεία του και οι δύο γιοι της που έμεναν στο ίδιο σπίτι, δεν τον ήθελαν. Υπέστη κακοποίηση και έφυγε. Βρήκε καταφύγιο στον κοντινό σταθμό τρένων.  

“Όταν πρωτοήλθα στον σταθμό, πήγα μαζί με τα άλλα παιδιά και κοιμόμασταν στην αποβάθρα. Τα άλλα αγόρια μου έμαθαν πώς να σκουπίζω το πάτωμα του τρένου για να βρω χρήματα. Έμαθα και πώς να παίρνω ναρκωτικά. Οι φίλοι μου είπαν να πάρω διαλυτικό, μου είπαν ότι θα με κάνει χαρούμενο και πως θα με βοηθήσει να ξεχάσω την οικογένειά μου. Από τότε κάθε φορά που άρχιζα να σκέφτομαι την οικογένειά μου, έπαιρνα διαλυτικό. Τα πιο μεγάλα παιδιά έκλεβαν τα χρήματά μου και με έδερναν. Μου ζητούσαν να βγάλω χρήματα για αυτούς.”

«Bachpan» σημαίνει παιδικότητα. Το κέντρο φιλοξενίας της ActionAid Ινδίας λειτουργεί από το 2001 με στόχο να βοηθήσει τα ευάλωτα παιδιά της περιοχής Bohpal. Κάθε μέρα, ένας άνθρωπος της ActionAid πηγαίνει στις αποβάθρες και για 8-9 ώρες, ψάχνει να βρει νέα παιδιά που ίσως χρειάζονται βοήθεια.

“Κάθε μέρα βρίσκουμε δύο έως τρία νέα παιδιά εδώ. Σε όλους τους σταθμούς της Madhya Pradesh, υπολογίζουμε ότι καταφθάνουν περίπου 100 νέα παιδιά κάθε μέρα. Σε εθνικό επίπεδο, υπολογίζουμε ότι 1000 παιδιά έρχονται κάθε μέρα στους σιδηροδρομικούς σταθμούς. Όταν βρίσκουμε ένα νέο παιδί, προσπαθούμε να το πλησιάσουμε, να του μιλήσουμε και με την άδεια του να το φέρουμε στο κέντρο φιλοξενίας, αφού πρώτα ενημερώσουμε τις αρμόδιες αρχές. Μέσα από τις συζητήσεις που κάνουμε με τα παιδιά, προσπαθούμε να εντοπίσουμε τις οικογένειές τους και τα ενθαρρύνουμε να επιστρέψουν στο σπίτι τους.”

Συμβουλεύουμε επίσης και τους γονείς, προσπαθώντας να τους πείσουμε να μην κακοποιούν τα παιδιά. Για πολλά από αυτά τα παιδιά, η επιστροφή τους στο σπίτι είναι αδύνατη ή επειδή είναι ορφανά, είτε γιατί συντρέχουν άλλοι λόγοι. Σε αυτές τις περιπτώσεις, παρέχουμε μακροπρόθεσμα την φροντίδα που τους λείπει.

Ο Yogesh επέστρεψε σπίτι, αλλά για ακόμη μiα φορά δεν στάθηκε τυχερός. 

“Μια μέρα ήρθε μια κυρία και με έφερε στο Bachpan. Όταν αργότερα επέστρεψα στο σπίτι, για λίγες ημέρες ήταν όλα καλά. Η γιαγιά και ο παππούς μου με αγαπούσαν πολύ, αλλά η θεία μου και οι δύο γιοί της δεν μου φέρονταν καλά. Με έδειραν ξανά και έτσι ήρθα πάλι εδώ.”

Τα τελευταία 3 χρόνια, 850 παιδιά έχουν βρει καταφύγιο στο κέντρο μας στη Bohpal. Στην Andhra Pradesh λειτουργούν 7 κέντρα φιλοξενίας για 7,000 παιδιά ετησίως χάρη στους πόρους που συγκεντρώνουμε από το πρόγραμμα Αναδοχής Παιδιού. Το 25% των παιδιών στο καταφύγιο έχουν έρθει μόνα τους, αναζητώντας κυρίως ιατρική φροντίδα και ψυχολογική υποστήριξη μετά από κακοποίηση. Η ActionAid άσκησε πίεση στις τοπικές αρχές και το κέντρο «Bachpan» υποστηρίχθηκε και από την πολιτεία. Ενώ αρχικά λειτουργούσε μόνο τις βραδυνές ώρες, σήμερα έχει 24ωρη λειτουργία. 

Δεν είναι λίγες οι περιπτώσεις, όπου άποροι γονείς φέρνουν τα παιδιά τους στο κέντρο γιατί δεν μπορούν να τους παρέχουν τα βασικά. Όπως έγινε με την μικρή Sravanthi. Η μητέρα της αναγκάστηκε να δουλέψει σαν πόρνη και μένει κάτω από τη γέφυρα του κεντρικού σταθμού. Το κέντρο μας είναι κοντά στον σταθμό, κι έτσι η Sravanthi βλέπει τη μαμά της καθημερινά.

Ο Υοgesh κάνει όνειρα για εκείνον και τα παιδιά του κέντρου.

“Αν δεν υπήρχε το κέντρο, θα φορούσαμε βρώμικα ρούχα, θα τρώγαμε αποφάγια. Εδώ τρώμε καλό φαγητό, είμαστε πολύ καλύτερα. Δεν θα είχα τόσο καλή ζωή και όλα αυτά τα παιδιά θα περιπλανιόντουσαν στον σταθμό. Θα ήθελα πολύ να δουλέψω με τα παιδιά εδώ, σε αυτό το κέντρο. Και όταν μεγαλώσω θα ήθελα να έχω ένα σπίτι εδώ κοντά, όπου θα μένω με την οικογένειά μου. Αν η ActionAid συνεχίσει να στηρίζει παιδιά σαν εμάς, θα βελτιώσει τη ζωή πολλών ακόμα παιδιών.”

Ο Yogesh, η Sravanthi και τα χιλιάδες παιδιά των τρένων δεν γνωρίζουν τι σημαίνει «οικονομική κρίση». Από την πρώτη μέρα της ζωής τους μεγαλώνουν μέσα στην απόλυτη φτώχεια και αξίζουν μια ευκαιρία. Τουλάχιστον μια. Θα είμαστε εκεί για να τους τη δώσουμε. 

Φωτογραφίες: ActionAid India

Πριν από λίγες ημέρες, επέστρεψε στην Ελλάδα μια ομάδα 5 εθελοντών κινηματογραφιστών που ταξίδεψαν μέχρι το Tangulbei της Κένυας για τη δημιουργία του “Excision”, ενός ντοκιμαντέρ για την κλειτοριδεκτομή που θα προβληθεί για πρώτη φορά στην Ελλάδα στις αρχές Μαρτίου, πριν ξεκινήσει το παγκόσμιο ταξίδι του. Για τα γυρίσματα ταξιδέψαμε στις απομακρυσμένες περιοχές της φυλής Ποκότ και ζήσαμε μαζί τους 2 εβδομάδες.

null

Οι Ποκότ είναι κτηνοτρόφοι νομάδες, ζουν στη σαβάνα της Rift Valley και έχουν πολύ παλιά και πλούσια παράδοση. Οι αγελάδες είναι το πολυτιμότερο αγαθό τους, με αυτές μετριέται ο πλούτος τους και ορίζεται η κοινωνική τους θέση. Όπως και οι περισσότεροι από εμάς, οι Ποκότ αγαπούν τον πολιτισμό τους, είναι ο στυλοβάτης της σκληρής κοινωνίας τους. Ένα από τα σημαντικότερα έθιμα τους είναι ο ακρωτηριασμός των γεννητικών τους οργάνων. Για τους άνδρες, είναι μια σχετικά απλή υπόθεση, που προσφέρει αρκετά οφέλη αν εξαιρέσουμε τον οξύ πόνο της διαδικασίας. Για τις γυναίκες όμως, είναι μια εντελώς διαφορετική ιστορία.

Ο ακρωτηριασμός των γυναικείων γεννητικών οργάνων με τον τρόπο που γίνεται συνήθως, πέρα από τον πόνο μπορεί να οδηγήσει σε σοβαρή αιμορραγία, μολύνσεις, σηψαιμία, προβλήματα στο ουροποιητικό σύστημα όπως ακράτεια, υπογονιμότητα και επιπλοκές κατά τη γέννα που αυξάνουν το ποσοστό των θανάτων στα νεογέννητα και στις μητέρες.

Πηγή:My World

Υπάρχουν 4 τύποι: από την αφαίρεση της κλειτορίδας μέχρι την ολική αφαίρεση των εσωτερικών και εξωτερικών χειλών και το ράψιμο της περιοχής που απομένει. Σύμφωνα με στοιχεία, 100-140 εκατομμύρια γυναίκες παγκοσμίως έχουν υποστεί ακρωτηριασμό των γεννητικών τους οργάνων για μη ιατρικούς λόγους. Τα 92 εκατομμύρια ζουν στην Αφρική. Κάθε μέρα 6.000 κορίτσια πέφτουν θύματα της πρακτικής.

Στην Κένυα πρόσφατα απαγορεύτηκε, αλλά 15 εκατομμύρια κορίτσια και γυναίκες έχουν υποστεί ακρωτηριασμό. Σχεδόν πάντα συμβαίνει στις κοπέλες ηλικίας 12-16, όταν το κορίτσι θεωρείται έτοιμο για γάμο. Πραγματοποιείται κυρίως από μαμές – κλειτοριδοκτόμους στις καλύβες των κοριτσιών ή σε παραδοσιακές τελετές χωρίς χρήση αναισθητικών ή αντισηπτικών. Το 18% πραγματοποιείται από ιατρικό προσωπικό.  

null

Η διαδικασία είναι τόσο επίπονη, που κάποια κορίτσια χάνουν τη ζωή τους από το σοκ, την αιμορραγία και τις μολύνσεις που ακολουθούν. Τα προβλήματα που αντιμετωπίζουν τα θύματα δεν σταματούν με την επούλωση της πρώτης πληγής. Τα κορίτσια υφίστανται τρομακτικό και συνεχόμενο πόνο. Πονούν κατά τη διαδικασία του ακρωτηριασμού, κατά την επούλωση (όπου γίνονται συχνά διορθωτικές τομές), κατά τη σεξουαλική επαφή, στη γέννα. Επίσης, υποφέρουν από το κοινωνικό στίγμα της άρνησης της πρακτικής. Αν αρνηθείς, σημαίνει ότι είσαι «βρώμικη» και κυρίως «ανίκανη» να προχωρήσεις στην ενήλικη ζωή.

Κορίτσι της φυλής Ποκότ

Αναρωτιέται κανείς, γιατί τόσος πόνος; Στην κοινωνία των Ποκότ, είναι σημαντικό να μπορέσεις να αντέξεις τον πόνο με γενναιότητα. Είναι σημάδι ότι είσαι ικανή να ανταπεξέλθεις στην σκληρότητα της ενήλικης ζωής. Αν δείξεις φόβο ή αδυναμία, η οικογένειά σου ατιμώνεται και καλείται να πληρώσει φόρο στην κοινότητα. Αμέσως μετά την τελετή ακρωτηριασμού, τα κορίτσια παντρεύονται. Οι γονείς τους παίρνουν προίκα πολλές αγελάδες. Ο πρόωρος γάμος είναι η βασική αιτία που οδηγεί τα κορίτσια να εγκαταλείψουν το σχολείο. Ο αναλφαβητισμός στους Ποκότ ξεπερνά το 65%.

Εδώ, η γυναίκα είναι ένα εργαλείο. Δεν έχει το δικαίωμα να ορίσει τη ζωή της, δεν έχει λόγο στις αποφάσεις της οικογένειας ακόμη και όταν γίνει σύζυγος και μητέρα. Η θέση της είναι να μεγαλώνει παιδιά, να φροντίζει τα ζώα και να είναι πιστή στον άντρα της. Τα κορίτσια έχουν αξία επειδή μπορούν να φέρουν καλή προίκα, η οποία ορίζεται ανάλογα με την ομορφιά τους, το πόσα κορίτσια έχει η οικογένεια, το αν θεωρείται «καλό κορίτσι» και το πόσο θαρραλέα είναι κατά τη διάρκεια του ακρωτηριασμού. Η προίκα ξεκινά από 5 αγελάδες και φτάνει έως και 50. Μια αγελάδα κοστίζει 20.000 κενυάτικα σελίνια (200-250 ευρώ) όταν το μηνιαίο εισόδημα των κατοίκων της περιοχής είναι κατά μέσο όρο 45 ευρώ.

Όπως πολύ χαρακτηριστικά μας είπε η Anne, δασκάλα στο σχολείο της περιοχής:

“Αν περάσει ένας άντρας από μια καλύβα και δει στην αυλή τη γυναίκα με τα παιδιά, θα ρωτήσει αν είναι κανείς στο σπίτι. Εννοεί τον άντρα. Η γυναίκα δεν θεωρείται άτομο.”

Η Anne εργάζεται στο δημοτικό σχολείο του Churo. Εκτός από ένα δημοτικό με περισσότερους από 700 μαθητές, λειτουργεί και το νέο κέντρο φιλοξενίας της ActionAid για κορίτσια που επέζησαν της κλειτοριδεκτομής και έχουν καταφύγει εδώ προσπαθώντας να αποφύγουν τον πρόωρο γάμο και να συνεχίσουν την εκπαίδευσή τους. Ο ξενώνας παρέχει στέγη, ρουχισμό και επαρκή τροφή σε περισσότερα από 60 κορίτσια, ενώ κάθε μέρα καταφθάνουν κι άλλα. H ActionAid χάρη στις εισφορές των Αναδόχων Παιδιού, παρέχει εξοπλισμό και δύο γεύματα την ημέρα σε όλους τους μαθητές του σχολείου. Τα γεύματα αποτελούν κίνητρο για τους γονείς για να στείλουν τα παιδιά τους στο σχολείο, σε μια περιοχή όπου η απόλυτη φτώχεια αγγίζει το 65% του πληθυσμού.

null

Η κλειτοριδεκτομή δεν αφορά μόνο κάποιες άτυχες γυναίκες στην Αφρική. Τα Ηνωμένα Έθνη καθιέρωσαν την 6^η Φεβρουαρίου ως Διεθνή Ημέρα Μηδενικής Ανοχής στην Κλειτοριδεκτομή. Είναι ένα διεθνούς σημασίας ζήτημα και δεν υπάρχει καλύτερη ώρα για να κάνουμε κάτι.

Το ντοκιμαντέρ “Excision” είναι ήδη στα σκαριά και έχει στόχο να δυναμώσει τις φωνές των γυναικών και των κοριτσιών που έχουν πέσει θύματα της κλειτοριδεκτομής και που δεν έχουν τη δυνατότητα να μιλήσουν ανοιχτά για τον πόνο τους. Με αφορμή την Ημέρα της Γυναίκας στις 8 Μαρτίου, το “Excision” ξεκινά το ταξίδι του από την Ελλάδα. Μάθε τις ιστορίες των κοριτσιών, μοιράσου τες με τους φίλους σου, βοήθησε μας να ολοκληρώσουμε το ντοκιμαντέρ ώστε να ταξιδέψει στον κόσμο μεταφέροντας τον σιωπηλό αγώνα εκατομμυρίων κοριτσιών ενάντια στην άδικη αυτή πρακτική.

“ΠΡΕΜΙΕΡΑ 13/3, 20.00 ΟΠΕΡΑ ODEON, Ακαδημίας 75. Μάθετε περισσότερα εδώ “

null

Ευχαριστούμε πολύ τους εθελοντές μας Δημήτρη Ξενάκη, Βίκυ Βελλοπούλου, Αρχόντισσα Κοκοτσάκη και Κωστή Νικολόπουλο καθώς και την εταιρεία παραγωγής Indigoview.

Φωτογραφίες: Vicky Markolefa/ActionAid

Τα φέρνετε βόλτα ίσα ίσα. Κάθε μήνα έχετε να πληρώσετε το νοίκι και το φαγητό και στο τέλος του μήνα το πορτοφόλι είναι άδειο. Δουλεύετε κυριολεκτικά από το πρωί μέχρι το βράδυ στο μικρό σας κατάστημα που έχετε με την οικογένειά σας. Είναι παντοπωλείο και οι καραμέλες και η ζάχαρη είναι από τα βασικά προϊόντα που πουλάτε.

Το παντοπωλείο ουσιαστικά δεν έχει κέρδη, όμως, πληρώνετε τους φόρους σας κανονικά, παρόλο που είναι πολύ υψηλοί. Νιώθετε ότι τα λεφτά που δίνετε δεν πιάνουν τόπο. Η κατάσταση στο κοντινό νοσοκομείο είναι απελπιστική. Πρέπει να κάνετε ουρά για ώρες και μετά σας λένε ότι δεν έχει φάρμακα. Τα παιδιά σας πηγαίνουν στο δημόσιο σχολείο, όπου η κατάσταση δεν είναι πολύ καλύτερη. Θα θέλατε να τα στέλνετε σε ιδιωτικό γιατί πιστεύετε ότι εκεί θα έχουν καλύτερες ευκαιρίες, αλλά δεν υπάρχει περίπτωση να πληρώσετε τα δίδακτρα.

Τώρα φανταστείτε ότι δεν ζείτε στην Ελλάδα, αλλά στη Ζάμπια.

“Αυτή είναι η ζωή της Caroline Muchanga, που είναι 28 χρονών και έχει τρία παιδιά: ένα αγόρι και δύο κορίτσια. Ζει στη Mazabuka της Ζάμπιας. Έχει ένα μικρό παντοπωλείο στην αγορά. Ανοίγει το μαγαζί της στις 5.45 το πρωί και το κλείνει στις 9.00 το βράδυ. Δουλεύει κάθε μέρα, χωρίς Κυριακές κι αργίες. Παρόλα αυτά δεν βγαίνει.”

Ταΐζει τα παιδιά της με πόριτζ γιατί δεν έχει χρήματα για καλύτερης ποιότητας τροφή. Τα παιδιά της πάνε για ύπνο κλαίγοντας το βράδυ γιατί πεινάνε. Όταν πηγαίνει στο τοπικό νοσοκομείο για φάρμακα της λένε ότι τελείωσαν κι έτσι πρέπει να τα πληρώσει από την τσέπη της.

Τα παιδιά της πηγαίνουν στο δημόσιο σχολείο της περιοχής της που δεν έχει πόρτες, ούτε παράθυρα και ελάχιστους δασκάλους. Κάθε τάξη έχει 100 μαθητές, και ορισμένοι αναγκάζονται να κάθονται στο χώμα ή να μένουν όρθιοι στο πίσω μέρος της τάξης.

Στην περιοχή της, πολλοί γείτονές της δουλεύουν σε μια φυτεία ζάχαρης κόβοντας ζαχαροκάλαμα. Η ιδιοκτήτρια εταιρεία είναι η Zambia Sugar και πληρώνει φόρο 0,5% για πέντε χρόνια. Η Caroline πληρώνει περισσότερο. Η εταιρεία αναφέρει στις διαφημίσεις της ότι όπου λειτουργεί, η περιοχή γίνεται «μια νήσος σχετικής ευημερίας». Όμως, οι καθημερινότητα της Caroline λέει άλλα.

“Η μητέρα εταιρεία της Zambia Sugar είναι μια τεράστια πολυεθνική εταιρεία, η Associated British Foods group (ABF), που της ανήκουν πολύ γνωστές μάρκες τροφίμων (όπως η ζάχαρη Silver Spoon, η Ovaltine και η Twinings). Με απολύτως νόμιμους τρόπους, αποφεύγει να πληρώσει φόρους στη Ζάμπια, όπου παράγει μέρος της ζάχαρης που χρησιμοποιεί. Ο φόρος που δεν πληρώνει σε μια από τις πιο φτωχές χώρες στον κόσμο, θα μπορούσε να στείλει 48.000 παιδιά σε δημόσια σχολεία ή να προμηθεύσει με φάρμακα τα νοσοκομεία ή να πληρώσει τις αμοιβές περισσότερων δασκάλων.”

Από το 2007, η εταιρεία έχει κέρδη 123 εκατομμύρια δολάρια, αλλά παραδέχεται ότι δεν έχει πληρώσει «ουσιαστικά καθόλου εταιρικούς φόρους» στη Ζάμπια. Το δημόσιο της Ζάμπιας υπολογίζεται ότι έχει χάσει μόνο από τη συγκεκριμένη εταιρεία 27 εκατομμύρια δολάρια μέσω των πρακτικών αποφυγής φόρων και ειδικών εξαιρέσεων στη φορολόγηση.

Η ActionAid έβγαλε σχετική έκθεση και πιέζει τη βρετανική κυβέρνηση που θα έχουν την προεδρία των G8 στη συνάντηση του Ιουνίου να θέσουν τις βάσεις για ένα πιο δίκαιο παγκόσμιο φορολογικό σύστημα, ώστε οι φορολογικοί παράδεισοι να μην είναι τόσο «παραδεισένιοι». Ταυτόχρονα, πιέζει την κυβέρνηση της Ζάμπιας να κλείσει τις τρύπες στη νομοθεσία της. Οι αλλαγές πρέπει να γίνουν άμεσα γιατί ούτε η Caroline, ούτε τα παιδιά της, ούτε εμείς μπορούμε να περιμένουμε άλλο.