Συρία – Ανάμεσα στη Σκύλα και τη Χάρυβδη

Στα μέσα Μαρτίου 2011, οι Σύριοι έκαναν τις πρώτες μεγάλες διαδηλώσεις στη Δαμασκό, στο Χαλέπι και την πόλη Νταραά στα νότια της χώρας.

Δύο χρόνια μετά, οι διαδηλώσεις έχουν μετατραπεί σε εμφύλια διαμάχη με ανάμειξη και μη συριακών δυνάμεων. Σε αυτές τις καταστάσεις είναι δύσκολο να υπολογιστούν οι νεκροί, αλλά τα νούμερα είναι τεράστια: 93.000 θανάτους αναφέρουν τα διεθνή πρακτορεία.

Η Ύπατη Αρμοστεία του ΟΗΕ για τους Πρόσφυγες υπολογίζει ότι περισσότεροι από 1.600.000 άνθρωποι είναι ή έχουν κάνει αίτηση να γίνουν πρόσφυγες. Έχουν καταφύγει στο Λίβανο, την Ιορδανία, την Τουρκία ακόμα και το Ιράκ για να ξεφύγουν από εξαιρετικά βίαιες συρράξεις, όπου όλες οι πλευρές διαπράττουν φρικαλεότητες. Ο πληθυσμός της χώρας είναι περίπου 22,5 εκατομμύρια.

Πρόσφυγες που ζουν σε περιοχές όπου δρα η ActionAid στο Λίβανο και την Ιορδανία μιλούν για το δύσκολο ταξίδι και τις συνθήκες που αντιμετώπισαν στη Συρία και τώρα σε καταυλισμούς προσφύγων.

Στο Λίβανο η 21χρονη Νούρα (όχι το πραγματικό της όνομα) λέει:

«Το ταξίδι ήταν πολύ δύσκολο. Είχα τα τρία παιδιά μου και την πεθερά μου να προσέχω. Περπατήσαμε 5 ώρες και κάναμε και 5 ώρες καβάλα σε άλογο. Προσπαθούσαμε να διασχίσουμε τα βουνά μέσα από μονοπάτια. Φύγαμε βράδυ για να έχει σκοτάδι.

“Εδώ έχει 25 δωμάτια. Κάθε οικογένεια ζει σε ένα. Μας φέρνουν νερό μια φορά την εβδομάδα. Δεν μας φτάνει. Τουλάχιστον δεν χρειάζεται να πληρώσουμε νοίκι. Παίρνουμε φαγητό με το δελτίο. Δεν έχω λεφτά. Άλλοι μας ζουν. Δεν μπορώ να δουλέψω γιατί έχω τα παιδιά και η πεθερά μου είναι πολύ μεγάλη, οπότε πρέπει να την προσέχω και αυτή.”

Τα πράγματα είναι δύσκολα εδώ. Εάν κάποιο παιδί αρρωστήσει δεν ξέρω πού θα το πάω. Για να πάρω φαγητό περπατάω μιάμιση ώρα. Κάθε μέρα μαγειρεύω, καθαρίζω όπως μπορώ και προσέχω τα παιδιά. Δεν έχει τίποτα να κάνουν εδώ. Το αγόρι μου θα έπρεπε να είναι στην πρώτη δημοτικού τώρα.

Τα παιδιά είναι θυμωμένα και αγχωμένα. Φοβούνται όταν ακούν δυνατούς θορύβους. Φοβάμαι κι εγώ εδώ, χωρίς σύζυγο. Ανησυχώ όλη την ώρα. Ανησυχώ για αυτά που λένε για μένα, που μένω εδώ χωρίς τον άντρα μου.» Ο σύζυγός της έμεινε πίσω στη Συρία.

Η 13χρονης Ίσραα (όχι το πραγματικό της όνομα) με την 7μελή οικογένεια της κατέφυγαν σε καταυλισμό προσφύγων στην Ιορδανία. Έχασε τον 8μηνο αδερφό της 10 μέρες πριν φύγει η οικογένεια για την Ιορδανία. Αρρώστησε ξαφνικά και δεν είχε μείνει κανένας γιατρός για να φωνάξουν. Όταν κατάφεραν να φτάσουν στο νοσοκομείο, ήταν πια αργά.

«Έπεφταν πολλές βόμβες. Έπεφταν πολύ κοντά στο σπίτι μας. Κάθε μέρα μετά τη δύση κατεβαίναμε στο υπόγειο γιατί άρχιζαν οι βομβαρδισμοί. Το σιχαινόμουν αυτό το μέρος. Δεν είχε φώτα, μόνο κεριά. Κάποιες φορές μέναμε μερικές ώρες, κάποιες μερικές μέρες. Δεν είχαμε τίποτα να κάνουμε. Μπορούσες να ακούσεις τις φασαρίες τα βράδια και τα όπλα. Η μαμά μου μας έφτιαξε μια γωνιά για να καθόμαστε. Μας είπε ότι ήταν ένα μέρος που θα μας προστάτευε από τις βόμβες.

Όταν άρχισε ο πόλεμος έπρεπε να μένουμε μέσα όλη την ώρα. Μερικές φορές πηγαίναμε σχολείο, αλλά όταν έπεφταν βόμβες μέναμε σπίτι. Κάναμε πολλές απουσίες, μερικές φορές πηγαίναμε μόνο μια φορά την εβδομάδα. Μερικές φορές έπρεπε να φύγουμε μετά μόνο από μία ώρα. Άλλες φορές επιστρέφοντας σπίτι, έπρεπε να κρυφτούμε μέσα σε άλλα σπίτια γιατί άρχιζαν οι πυροβολισμοί.

“Τι θυμάμαι πιο πολύ από τη Συρία; Τι να σας πω τα καλά ή τα κακά; Το καλύτερο ήταν τα τριαντάφυλλα στον κήπο της μαμάς μου. Τα κακά που δεν μπορώ να ξεχάσω είναι τα αίματα και τους τραυματισμένους ανθρώπους. Είδα τραυματισμένους και νεκρούς στους δρόμους.”

Η ActionAid δουλεύει με πρόσφυγες και στην Ιορδανία και στο Λίβανο. Παρέχουμε είδη πρώτης ανάγκης κυρίως σε οικογένειες που ηγούνται γυναίκες και σύντομα θα αρχίσουμε να δίνουμε χρήματα για να καλύψουμε πληρωμές ενοικίων, ηλεκτρικού ρεύματος και τροφίμων σε πρόσφυγες που δεν μένουν στους καταυλισμούς. Παρέχουμε, επίσης, ψυχολογική στήριξη ώστε οι γονείς να βρουν ξανά το κουράγιο τους και τα παιδιά να ξεπεράσουν το φόβο τους. Μέχρι το τέλος του χρόνου, σκοπεύουμε να έχουμε βοηθήσει 30.000 ανθρώπους.

Σήμερα, Παγκόσμια Ημέρα Προσφύγων, ας προστατεύσουμε αυτούς τους ανθρώπους και τα υπόλοιπα εκατομμύρια που εγκαταλείπουν τα σπίτια τους κυνηγημένοι από τον πόλεμο, τη βία, τις διώξεις. Το ίδιο περιμέναμε να κάνουν κι εκείνοι, όταν εμείς ήμασταν στη θέση τους.