Στη δημοσιότητα έρχονται συγκλονιστικά στιγμιότυπα και βίντεο από την τριπλή επίθεση αυτοκτονίας στο αεροδρόμιο «Ατατούρκ» της Κωνσταντινούπολης, που είχε ως αποτέλεσμα το θάνατο τουλάχιστον 41 ατόμων και τον τραυματισμό περισσότερων από 230.

Στις δύο φωτογραφίες που ελήφθησαν από τις κάμερες ασφαλείας εμφανίζεται ένας από τους καμικάζι έξω από τον τερματικό σταθμό πτήσεων εξωτερικού.

Σε μία άλλη σειρά φωτογραφιών, ένας άλλος καμικάζι φαίνεται να έχει πέσει στο έδαφος, προφανώς από πυρά των ανδρών ασφαλείας και ένας αστυνομικό τον πλησιάζει και στη συνέχεια απομακρύνεται γρήγορα από δίπλα του. Οι ίδιες εικόνες φαίνονται και στο βίντεο που δόθηκε στη δημοσιότητα.

Ήδη, λίγες ώρες μετά τις επιθέσεις, κυκλοφορούσε στο YouTube βίντεο από τη στιγμή της έκρηξης σε μία από τις πύλες εισόδου του κτηρίου. Στο σημείο εκείνο ένας από τους καμικάζι έγινε αντιληπτός, πιθανώς στον έλεγχο ασφαλείας, πυροβόλησε με καλάσνικοφ εναντίον του πλήθους που αρχίζει να τρέχει και στη συνέχεια εμφανίζεται η λάμψη από την έκρηξη.

Υπό τον τίτλο «Πρωτοβουλίες μετά το δημοψήφισμα στο Ηνωμένο Βασίλειο» οι συνεργάτες του Βόλφγκανγκ Σόιμπλε κατήρτισαν έναν κατάλογο πιθανών μέτρων για τη μεταρρύθμιση της ένωσης των «27» και της ευρωζώνης. Στην παρούσα φάση όμως και δεδομένης της υπερπληθώρας προτάσεων που γίνονται για «περαιτέρω κοινοτικοποίηση της νομισματικής ένωσης», ο γερμανός υπουργός Οικονομικών δεν θέλει ακόμη να δημοσιοποιήσει τα σχέδιά του, προκειμένου να επέλθει και πάλι ηρεμία στη σχετική συζήτηση, σχολιάζουν κύκλοι του γερμανικού υπουργείου Οικονομικών τους οποίους επικαλείται η Handelsblatt.

Σε Ιταλία και Γαλλία, για παράδειγμα, εντείνονται οι φωνές εκείνων που ζητούν έναν προϋπολογισμό των χωρών της ευρωζώνης, μια πρόταση που δεν φαίνεται να βρίσκει σύμφωνη τη Γερμανία. Στην παρούσα φάση ο κ. Σόιμπλε δεν θέλει να ξεκινήσει μια συζήτηση για αλλαγές των ευρωπαϊκών συνθηκών. «Εντούτοις τα σχέδια του Σόιμπλε είναι έτοιμα, ενδεχομένως και ως αντίβαρο στις απαιτήσεις της Ρώμης και του Παρισιού», σημειώνει η Handelsblatt

Αξιόπιστη τήρηση των κανόνων

Σύμφωνα με έναν από τους κεντρικούς άξονες του εν λόγω σχεδίου, «οι χώρες μέλη δεν θα πρέπει να απαλλαγούν από την ιδία ευθύνη για σταθερούς προϋπολογισμούς και φιλικές προς την ανάπτυξη διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις». Στο πλαίσιο αυτό ο Β. Σόιμπλε ζητά την αξιόπιστη τήρηση των κανόνων για το χρέος, δηλαδή του Συμφώνου Σταθερότητας και Ανάπτυξης και του δημοσιονομικού συμφώνου. Το γερμανικό υπουργείο Οικονομικών δεν φαίνεται να απορρίπτει και ένα «δικαίωμα απόρριψης» των προσχεδίων προϋπολογισμών των χωρών της ευρωζώνης, σε περίπτωση που αυτοί δεν ανταποκρίνονται στις ευρωπαϊκές επιταγές για το έλλειμμα.

Επιπλέον θα μπορούσαν να δοθούν κίνητρα για μεταρρυθμίσεις. Η υλοποίηση των λεγόμενων «ειδικών ανά χώρα συστάσεων» θα μπορούσε να συνδεθεί με τα ευρωπαϊκά διαρθρωτικά ταμεία, αναφέρεται στο έγγραφο. Σε αντίθεση με τα όσα προκρίνουν Ρώμη και Παρίσι λοιπόν, η γερμανική πλευρά δεν προτείνει τη σύσταση ενός νέου ταμείου, αλλά την αξιοποίηση του προϋπολογισμού της ΕΕ.

Νέο όργανο επιτήρησης

Οι σύμβουλοι του Β. Σόιμπλε προτείνουν επίσης την ανακατανομή των ρόλων της Κομισιόν. Δεδομένου ότι το τελευταίο διάστημα η Επιτροπή ενεργούσε περισσότερο πολιτικά, θα μπορούσε να αποδεσμευτεί από το ρόλο του «θεματοφύλακα των συνθηκών». Αυτό θα σήμαινε ότι η επιτήρηση της δημοσιονομικής πολιτικής των χωρών μελών θα πραγματοποιούνταν από μια ανεξάρτητη αρχή και όχι από έναν επίτροπο. Μόλις πρόσφατα ο Β. Σόιμπλε επέκρινε την Κομισιόν για «πέραν του δέοντος επιείκεια στην ερμηνεία του συμφώνου σταθερότητας». Μια ακόμη πρόταση προβλέπει τη μείωση του αριθμού των επιτρόπων.

Ισχυρότερο ρόλο φαίνεται να προκρίνει ο γερμανός υπουργός Οικονομικών για τον ευρωπαϊκό μηχανισμό σταθερότητας ESM, ο οποίος θα μπορούσε να αναλαμβάνει όλο και περισσότερο το ρόλο της Τρόικας, δηλαδή ΕΕ, ΕΚΤ και ΔΝΤ, όπως αφήνεται να εννοηθεί στο έγγραφο των συνεργατών του. Υπενθυμίζεται ότι ήδη όταν ξέσπασε η ευρωκρίση, ο Β. Σόιμπλε είχε ταχθεί υπέρ της δημιουργίας ενός ευρωπαϊκού νομισματικού ταμείου. Επιπλέον προτείνεται να συνδέεται η παροχή βοήθειας από τον ESM με μια αναδιάρθρωση του χρέους της χώρας που υπάγεται στον μηχανισμό βοήθειας.

Κώστας Συμεωνίδης

Η ΕΕ θα πρέπει να αποκτήσει μια μικρή, αλλά ισχυρή ευρωπαϊκή κυβέρνηση, εκτιμά σε συνέντευξή του προς τη DW και στον απόηχο του Brexit, ο επικεφαλής των Φιλελευθέρων στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο Γκι Φερχόφστατ.

Σχολιάζοντας το αποτέλεσμα του βρετανικού δημοψηφίσματος ο βέλγος πολιτικός εκτιμά ότι οι Βρετανοί δεν ψήφισαν κατά της Ευρώπης, αλλά κατά της σημερινής ΕΕ:

«Η Ευρωπαϊκή Ένωση είναι μια συνομοσπονδία εθνικών κρατών που πρέπει να αποφασίζει ομόφωνα και η οποία ενεργεί πάντα με καθυστέρηση και ανεπαρκώς. Αυτό είναι το πρόβλημα. Το διαπιστώσαμε όταν επιχειρήσαμε να διαχειριστούμε την προσφυγική κρίση, γεωπολιτικές κρίσεις αλλά και την κρίση του ευρώ. Δεν λειτουργεί πλέον έτσι. Δεν διαθέτουμε πλέον μια ένωση που να μπορεί να δώσει αποτελεσματικές απαντήσεις στις προκλήσεις. Πιστεύω ότι αυτό οδηγεί στο να μην είναι αποδεκτή η ΕΕ από τους πολίτες σε ορισμένες χώρες».

Όχι στην περαιτέρω εμβάθυνση

Ποιά όμως είναι η δέουσα απάντηση στην απορριπτική αυτή στάση πολλών Ευρωπαίων; Χρειαζόμαστε περισσότερη ή λιγότερη Ευρώπη; Περισσότερη ή λιγότερη εμβάθυνση;

«Η απάντησή μου είναι όχι περισσότερη εμβάθυνση, τουλάχιστον όχι σε αυτή της τη μορφή. Σήμερα έχουμε μια συνομοσπονδία. Είναι ακριβώς το αντίθετο από αυτό που χρειαζόμαστε. Αυτό που θα χρειαζόμασταν είναι, για παράδειγμα, μια μικρή ευρωπαϊκή κυβέρνηση. Δεν χρειαζόμαστε μια Κομισιόν με 28 επιτρόπους μόνον και μόνον επειδή έχουμε 28 χώρες μέλη. Χρειαζόμαστε μια οικονομική κυβέρνηση για την ευρωζώνη. Χρειαζόμαστε, για να αναφέρω και άλλα παραδείγματα, μια ευρωπαϊκή ακτοφυλακή και μια συνοριοφυλακή, καθώς διαθέτουμε έναν κοινό χώρο Σένγκεν. Επίσης μια κοινή άμυνα, καθώς διαφορετικά δεν μπορείς να ασκήσεις κοινή εξωτερική πολιτική (…). Αυτά είναι τα ζητούμενα. Εάν δεν συμβεί αυτό θα έχουμε συνεχώς και νέα δημοψηφίσματα σε κάθε γωνιά της Ευρώπης τα οποία θα απορρίπτουν την Ευρώπη».

Έμφαση στα προβλήματα των πολιτών

Ο πρώην πρωθυπουργός του Βελγίου δεν αντιλαμβάνεται ως πρόβλημα το γεγονός ότι αυτό συνεπάγεται ενδεχομένως την εκχώρηση περισσότερων εθνικών αρμοδιοτήτων στους ευρωπαϊκούς θεσμούς. «Οι πολίτες δεν ασχολούνται με θέματα όπως την εθνική κυριαρχία και την εμβάθυνση διότι ενδεχομένως να μην τα καταλαβαίνουν καν», όπως λέει, προσθέτοντας ότι «αυτό που τους απασχολεί είναι μια ΕΕ και τα ιδιαίτερα προβλήματά της, όπως η ανεργία, η ασφάλεια και η μεταναστευτική πολιτική».

«Διαπιστώνουμε ότι η ΕΕ δεν τα καταφέρνει και αυτό δεν θα πρέπει να προκαλεί έκπληξη καθώς πρόκειται για μια συνομοσπονδία που στηρίζεται στην ομοφωνία», λέει ο Γκι Φερχόφστατ, αντιπαραβάλλοντας το παράδειγμα των ΗΠΑ, που σε αντίθεση με την ΕΕ, όπως λέει, κατάφερε να θέσει πολύ γρήγορα υπό έλεγχο και να αντιμετωπίσει την οικονομική κρίση.

Μπερν Ρίγκερτ / Κώστας Συμεωνίδης

Το Βερολίνο διαμηνύει πως, όπως έχουν δείξει κι άλλες ευρωπαϊκές ηγεσίες, στην στενή σχέση που θα επιδιωχθεί μεταξύ ΕΕ-Βρετανίας μετά το Brexit δεν είναι διατεθειμένο για εκπτώσεις: «Η Βρετανία δεν μπορεί να κρατήσει τα προνόμια της ΕΕ αλλά όχι τις υποχρεώσεις» υπογραμμίζει. «Συμφέρον όλων η στενή σχέση, αλλά όχι ‘α λα καρτ’» τονίζει.

Όσον αφορά το εσωτερικό της ΕΕ, η Μέρκελ λέει πως χρειάζεται ένα μεγάλο βήμα εμβάθυνσης, υπογραμμίζοντας πως «πρέπει να γίνει το παν για να αποφευχθεί περαιτέρω διάσπαση».

Oι ευρωπαίοι ηγέτες προσέρχονται το απόγευμα της Τρίτης στην πρώτη Σύνοδο Κορυφής μετά το βρετανικό δημοψήφισμα για Brexit. Ο βρετανός (υπό παραίτηση) πρωθυπουργός Ντέιβιντ Κάμερον θα βρεθεί ενώπιον ενωπίω με τους υπόλοιπους «27» σε μία πρώτη ένδειξη του πώς θα κινηθεί πλέον η διαδικασία με το Λονδίνο.

Η ΕΕ έχει ξεκαθαρίσει ότι δεν διατίθεται να ξεκινήσει ούτε άτυπες διαβουλεύσεις πριν η Βρετανία «πατήσει το κουμπί» του άρθρου 50 που βάζει σε κίνηση το διαζύγιο. Το Λονδίνο δεν βιάζεται, κι ο Κάμερον έχει δείξει ότι θα αφήσει την κίνηση στο διάδοχό του.

Μιλώντας στη γερμανική Βουλή μερικές ώρες πριν τη Σύνοδο, η γερμανίδα καγκελάριος Άνγκελα Μέρκελ επανέλαβε τη θέση στην οποία είχαν καταλήξει με τον γάλλο πρόεδρο Φρανσουά Ολάντ και τον ιταλό πρωθυπουργό Ματέο Ρέντσι ότι «μπορούμε να ξεκινήσουμε επίσημες ή άτυπες συνομιλίες με τη Βρετανία αφού ενεργοποιήσει το άρθρο 50».

Η Βρετανία έχει «μεγάλο συμφέρον» να «διεξαχθούν σε φιλικό κλίμα οι συνομιλίες με την ΕΕ» σημείωσε, λέγοντας πως το ίδιο το Βερολίνο επιθυμεί στενή σχέση με τη Βρετανία. «Μας λυπεί η απόφαση του βρετανικού λαού, όμως πρέπει να γίνει σεβαστή» τόνισε.

«Η Βρετανία δεν θα μπορεί να διαλέξει από το μενού»

«Όποιος αποφασίσει να φύγει από την ευρωπαϊκή οικογένεια, δεν μπορεί να περιμένει να κρατήσει τα προνόμια χωρίς τις υποχρεώσεις» υπογράμμισε ωστόσο η Μέρκελ. «Όποιος θέλει τα προνόμια πρόσβαση στην εναία αγορά, πρέπει να σέβεται και τις βασικές αρχές της ΕΕ» είπε.

Η Βρετανία έχει, επί παραδείγματι, δείξει ότι επιθυμεί να διατηρήσει ανοικτή την κοινή αγορά, ενδεχομένως στο πρότυπο της σχέσης που έχει η ΕΕ με τη Νορβηγία.

«Η Νορβηγία δεν είναι μέλος της ΕΕ, αλλά έχει πρόσβαση στην ενιαία αγορά επειδή αποδέχεται την ελεύθερη μετακίνηση» τόνισε χαρακτηριστικά η Μέρκελ. Η νέα σχέση της Βρετανίας με την ΕΕ δεν θα καταριστεί «διαλέγοντας από το μενού, α λα καρτ», τόνισε.

Όσο οι διαπραγματεύσεις βρίσκονται σε εξέλιξη, σημείωσε η καγκελάριος, το Λονδίνο θα μείνει πλήρες μέλος. Η απόφαση για έναρξη των διαπραγματεύσεων, με ενεργοποίηση του άρθρου 50, άπτεται «εσωτερικών πολιτικών διεργασιών» στο Λονδίνο, ανέφερε η Μέρκελ. «Καταγράφουμε» το ότι το Λονδίνο δεν θέλει να ξεκινήσει αμέσως, είπε.


«Θα κάνουμε το παν εναντίον περαιτέρω διάλυσης της ΕΕ»

Όσον αφορά την κρίση που ανοίγεται για την ίδια την ευρωπαϊκή ενοποίηση, η γερμανίδα καγκελάριος ανέφερε πως «η Ευρώπη έχει περάσει πολλές κρίσεις και πολλές προκλήσεις στο παρελθόν».

«Οποιαδήποτε υπόνοια που θα προωθούσε όσους θέλουν να φύγουν από την ΕΕ θα ήταν ζημιογόνος» υπογράμμισε η Μέρκελ.

«Χρειαζόμαστε ένα μεγάλο βήμα προς τα εμπρός στην ευρωπαική εμβάθυνση» ανέφερε, λέγοντας επίσης πως το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο «πρέπει να δείξει πως θέλει να και μπορεί να λειτουργήσει». «Επιτυχημένη Ευρώπη είναι εκείνη που τηρεί τις Συνθήκες της και τις συμφωνίες της» ανέφερε.

Η ΕΕ έχει δεσμευτεί να «γίνει πιο ανταγωνιστική, να καταπολεμήσει την ανεργία των νέων, να κάνει περισσότερα στον τομέα της ανάπτυξης και της έρευνας» σημείωσε.

Βαρύτατο ήταν το κλίμα στη συνεδρίαση του Ευρωκοινοβουλίου, όπου συζητείται το Brexit. Ο Γιούνκερ δεν χαρίστηκε στον Φάρατζ, ο οποίος ξεσπάθωσε εναντίον των Βρυξελλών. Από κοντά και η Μαρίν Λεπέν.

«Δεν μπορούμε να παρατείνουμε την αβεβαιότητα» υπογράμμισε ο Γιούνκερ, αποκλείοντας να ξεκινήσουν «άτυπες» διαπραγματεύσεις πριν την ενεργοποίηση του άρθρου 50 και καλώντας το Λονδίνο να «ξεκαθαρίσει γρήγορα τη θέση του».

Ο πρόεδρος της Κομισιόν ανέφερε στην Ολομέλεια στις Βρυξέλλες πως «δεν θα υπάρξουν σε κανένα επίπεδο ‘κρυφές’ συνομιλίες με τη Βρετανία». Οποιαδήποτε διαπραγμάτευση, τόνισε, θα γίνει μετά την ενεργοποίηση του άρθρου 50.

«Χωρίς ειδοποίηση για το άρθρο 50, δεν υπάρχει διαπραγμάτευση» είπε χαρακτηριστικά, τονίζοντας πως η Βρετανία «πρέπει να ξεκαθαρίσει τη θέση της το συντομότερο δυνατόν».

«Δεν θα κρύψω πως είμαι λυπημένος από τη βρετανική απόφαση, όμως πρέπει να γίνει σεβαστή» είπε, σημειώνοντας πως «η Δημοκρατία είναι Δημοκρατία». «Οι Βρετανοί παραμένουν φίλοι» τόνισε.

«Δεν είμαι κουρασμένος, δεν έχω βαρεθεί, θα παλέψω για την Ευρώπη μέχρι την τελευταία μου ανάσα» είπε χαρακτηριστικά ο Γιούνκερ. «Το ευρωπαϊκό όνειρο συνεχίζεται και πρέπει να εργαστούμε επίμονα, η Ευρώπη είναι σχέδιο ειρήνηε και έτσι πρέπει να μείνει» τόνισε.

Ο Νάιτζελ Φάρατζ πήρε το λόγο και ξεσπάθωσε. Αφού αρχικά είπε ότι η Βρετανία θα γίνει ο καλύτερος φίλος της Ένωσης με τη νέα συμφωνία που θα υπογράψει, ενώ αρκετοί τον αποδοκίμαζαν.

Προειδοποίησε μάλιστα τις Βρυξέλλες ότι αν δεν δώσουν μια καλή εμπορική συμφωνία στο Λονδίνο, οι συνέπειες θα είναι χειρότερες για την ΕΕ.

Αρκετοί συνέχισαν να τον αποδοκιμάζουν με τον πρόεδρο του Σώματος, Μάρτιν Σουλτς, να τους ζητά να τον αφήσουν να τελειώσει.

Έντονη ήταν η αντίδραση του Μάνφρεντ Βέμπερ, επικεφαλής του Ευρωπαϊκού Λαϊκού Κόμματος: «Tέλος στην εποχή του κατευνασμού (appeasement). Πρέπει να υπερασπιστούμε το ευρωπαϊκό σχέδιο. Να ζητήσετε συγγνώμη από τον βρετανικό λαό. Ντροπή σας. Σταματήστε αυτό τον λαϊκισμό.»

* To appeasment είναι διπλωματικός όρος που παραπέμπει στην πολιτική που ακολούθησε η Βρετανία μεταξύ 1935-1939 απέναντι στη ναζιστική Γερμανία σε μια προσπάθεια να αποφύγει έναν νέο Πόλεμο.

«Είστε σε άρνηση. Κανένας σας δεν έχει κάνει μια αληθινή δουλειά στη ζωή του. Τώρα προσφέρουμε έναν φάρο ελπίδας στους δημοκράτες όλης της Ευρώπης. Το Ηνωμένο Βασίλειο δεν είναι η τελευταία χώρα που φεύγει από την ΕΕ» απάντησε ο Φάρατζ.

To λόγο πήρε στη συνέχεια η Μαρίν Λεπέν, η οποία θέλει δημοψήφισμα και στην Γαλλία. «Να διώξουμε τα σκυθρωπά πρόσωπα και να χαρούμε τη χειραφέτηση των βρετανών» είπε.

Σφοδρότατη επίθεση στον Φάρατζ, αλλά και τους βρετανούς πολιτικούς που στήριξαν το Leave εξαπέλυσε και ο βέλγος Γκι Φερζχόφστατ των Φιλελεύθερων.

Ο πρώην πρωθυπουργός του Βελγίου αναρωτήθηκεε πώς μπορεί να μιλά κατά των τραπεζών ένας άνθρωπος που υπήρξε στέλεχος από τον τραπεζικό τομέα.

«Με την έξοδο της Βρετανίας θα απαλλαγούμε τουλάχιστον από τη μεγαλύτερη σπατάλη των τελευταίων 17 χρόνων, τον μισθό σας» είπε, απευθυνόμενος στον Φάρατζ, ενώ τον κατηγόρησε για «ναζιστικού τύπου προπαγάνδα».

Επιμέλεια: Απόστολος Ρουμπάνης

Στην πρώτη τους Σύνοδο Κορυφής μετά το βρετανικό δημοψήφισμα που έβγαλε Brexit προσέρχονται οι ηγέτες της Ευρωπαϊκής Ένωσης, με το μείζον να είναι για το Λονδίνο και τους υπόλοιπους το πότε θα ξεκινήσει το διαζύγιο. Ο υπό παραίτηση πρωθυπουργός της Βρετανίας Ντέιβιντ Κάμερον δεν αναμένεται να ενεργοποιήσει το άρθρο 50 για να αρχίσει το διαζύγιο -την ώρα που πίσω στο Λονδίνο αρχίζει να στήνεται το εσωκομματικό σκηνικό για την επιλογή του διαδόχου του.

Την Τρίτη, όπως αναφέρει χαρακτηριστικά ο πρόεδρος του Συμβουλίου Ντόναλντ Τουσκ στην πρόσκλησή του, «ο Ντέιβιντ Κάμερον θα εξηγήσει την κατάσταση στο Ηνωμένο Βασίλειο και θα ακολουθήσει ανταλλαγή απόψεων». Οι ηγέτες φτάνουν στις 15:00 (ώρα Βρυξελλών) για τη διήμερη Σύνοδο.

Το Λονδίνο δεν φαίνεται διατεθειμένο να ενεργοποιήσει αμέσως το «άρθρο εξόδου», το άρθρο 50 στη Συνθήκη της Λισαβώνας, που ξεκινά επισήμως και με χρονικό περιορισμό τις διαπραγματεύσεις για το διαζύγιο και την επόμενη ημέρα.

Η ΕΕ πιέζει για αυτήν την κίνηση, θέλοντας να περιορίσει την περίοδο αβεβαιότητας. Τη Δευτέρα, Μέρκελ, Ολάντ και Ρέντσι είχαν εμφανιστεί σε κοινή γραμμή μετά τη συνάντησή τους στο Βερολίνο αποκλείοντας κάθε είδους επίσημη ή ανεπίσημη διαπραγμάτευση πριν την ενεργοποίηση του άρθρου 50.

Οι ηγέτες των «27» θα έχουν επίσης την Τετάρτη «ανεπίσημη συνάντηση» μεταξύ τους για να εξετάσουν, όπως αναφέρει η πρόσκληση του προέδρου του Συμβουλίου Ντόναλντ Τουσκ, τις «πολιτικές και πρακτικές επιπτώσεις του Brexit».

Θα είναι η πρώτη συνάντηση ηγετών σε αυτή τη μορφή, προμήνυμα του πώς θα είναι η ΕΕ χωρίς τη Βρετανία. Οι «27» καλούνται να ξεκινήσουν τη συζήτηση για το πώς θα πορευθεί η Ευρώπη και να «αντλήσουν διδάγματα», όπως ήταν η μόνιμη επωδός των ηγετών μετά την Παρασκευή, από την έκβαση του βρετανικού δημοψηφίσματος.

Το Βερολίνο θέλει να αποφύγει έναν πόλεμο νεύρων ανάμεσα στη Μεγάλη Βρετανία και τα υπόλοιπα κράτη της ΕΕ, λίγες μέρες μετά το βρετανικό δημοψήφισμα και την απόφαση υπέρ του Brexit.

Μιλώντας στο καθιερωμένο κυβερνητικό μπρίφινγκ ο εκπρόσωπος της γερμανικής κυβέρνησης Στέφεν Ζάιμπερτ προειδοποίησε ότι η κατάσταση δεν προσφέρεται για βεβιασμένα και εύκολα συμπεράσματα και κάλεσε σε σύνεση στις αντιδράσεις.

Πρόκειται για μια ιστορική στιγμή χωρίς προηγούμενο, η οποία θα πρέπει να αναλυθεί σε βάθος. Το ζητούμενο τώρα είναι να αποφευχθεί σε κάθε περίπτωση η ενδυνάμωση των φυγόκεντρων δυνάμεων και να διατηρηθεί η συνοχή της ΕΕ.

«Δεν θα πρέπει να δημιουργηθεί αβεβαιότητα»

Σε ό,τι αφορά τη διαδικασία εξόδου της Μεγάλης Βρετανίας ο κ. Ζάιμπερτ διευκρίνισε ότι αυτή δεν πρόκειται να ξεκινήσει εάν προηγουμένως το Λονδίνο δεν καταθέσει αίτηση εξόδου σύμφωνα με τη διαδικασία που ορίζει το άρθρο 50 της Συνθήκης της Λισαβόνας.

Μέχρι τότε η Μεγάλη Βρετανία θα συμμετέχει κανονικά στις εργασίες της ΕΕ και των θεσμικών οργάνων της. Το βρετανικό αίτημα θα πρέπει όμως να κατατεθεί σε «εύλογο χρονικό διάστημα» τόνισε ο κ. Ζάιπερτ και «δεν θα πρέπει να δημιουργηθεί αβεβαιότητα».

Όπως συμπλήρωσε, οι διαπραγματεύσεις για την έξοδο θα πρέπει να γίνουν από το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο υπό το πρίσμα των συμφερόντων και των 27 κρατών μελών της ΕΕ. Η Γερμανία πάντως θεωρεί σημαντικό να συνεχίσει να έχει «εντατικές» οικονομικές συναλλαγές με τη Μεγάλη Βρετανία. Προς αυτήν την κατεύθυνση στρέφονται και οι χειρισμοί της αναφορικά με τη διαχείριση των συνεπειών του Βrexit.

Παναγιώτης Κουπαράνης, Βερολίνο

Η Αγγλία βιώνει τη μεγαλύτερη πολιτική κρίση των τελευταίων 25 ετών. Εργατικοί και συντηρητικοί μπαίνουν σε μια περίοδο εσωκομματικής εσωστρέφειας την ώρα που η κοινωνία είναι απολύτως διχασμένη και αποπροσανατολισμένη.

Σε μια πρωτοφανή δίνη οδηγείται η πολιτική ζωή στη Βρετανία μετά το αποτέλεσμα του δημοψηφίσματος. Τα δύο μεγάλα κόμματα, Συντηρητικοί και Εργατικοί, εισέρχονται σε περίοδο εσωστρέφειας και ανατροπών ενώ μια διχασμένη χώρα βλέπει με αγωνία τις προοπτικές για το μέλλον.

Η κρίση στο Εργατικό Κόμμα κορυφώθηκε το πρωί της Κυριακής με την απομάκρυνση από τη θέση του σκιώδους υπουργού Εξωτερικών, Χίλαρι Μπεν, από τον Τζέρεμι Κόρμπιν. Νωρίτερα, ο Μπεν είχε εκφράσει την αποδοκιμασία του στον Κόρμπιν, λέγοντας ότι αίρει την εμπιστοσύνη του προς τον αυτόν. Η απομάκρυνση του Χίλαρι Μπεν, ηγετικής προσωπικότητας της κεντρώας πτέρυγας των Εργατικών, δρομολογεί αναμενόμενη βροχή παραιτήσεων κορυφαίων βουλευτών, μελών του σκιώδους υπουργικού συμβουλίου. Παρόλο που ο Κόρμπιν έσπευσε να δηλώσει ότι δεν παραιτείται, η μαζική ανταρσία πρωτοκλασάτων βουλευτών θα οδηγήσει απαρέγκλιτα σε νέα κούρσα διαδοχής.

Στο βαρύ κλίμα, προστίθεται σημερινή δημοσκόπηση που θέλει το 30% των ψηφοφόρων των Εργατικών στις τελευταίες εκλογές να δηλώνουν ότι δεν θα ψηφίσουν το κόμμα υπό την ηγεσία του Κόρμπιν. Τον θεωρούν απόλυτα υπεύθυνο για την ήττα των φιλοευρωπαϊκών δυνάμεων.

Κάμερον-Όσμπορν κατά του Τζόνσον

Παράλληλα, στο κυβερνών συντηρητικό κόμμα έγκριτες πληροφορίες θέλουν το δίδυμο Κάμερον-Όσμπορν να ασκούν όλη την επιρροή που διαθέτουν στην κοινοβουλευτική ομάδα για να αποτρέψουν την εκλογή του Μπόρις Τζόνσον στην ηγεσία. Είναι γνωστό ότι ο Τζόνσον δεν διαθέτει ερείσματα στους βουλευτές, τα 2/3 των οποίων τρέφουν βαθειά αντιπάθεια προς το αυτόν.

Παράλληλα, σε λιγότερο από 48 ώρες έχουν συγκεντρωθεί πάνω από 3 εκατ. υπογραφές πολιτών που ζητούν νέο δημοψήφισμα. Ο αριθμός ανεβαίνει με ιλιγγιώδη ταχύτητα.

Η Βρετανία έχει εισέλθει σε μια εποχή αβεβαιότητας, με χιλιάδες που ψήφισαν υπέρ του Brexit να δηλώνουν μετανοιωμένοι και να επιρρίπτουν την ευθύνη στους υπευθύνους της καμπάνιας Leave. Και οι οποίοι επιχειρούν τώρα στροφή 180 μοιρών και αποστασιοποιούνται από τις υποσχέσεις τους.

Μαρία Καστρισιανάκη, Λονδίνο

Κατά τη διάρκεια του προεκλογικού αγώνα στη Μεγάλη Βρετανία το στρατόπεδο του Brexit καλλιέργησε μύθους γύρω από το μεταναστευτικό και προσφυγικό ζήτημα, υποστηρίζει ο ειδικός σε θέματα μετανάστευσης Κρ. Ντάστμαν.

Όπως εκτίμησε σε συνέντευξή του προς τη Deutsche Welle o καθηγητής Οικονομίας στο University College του Λονδίνου και ειδικός σε θέματα μετανάστευσης Κρίστιαν Ντάστμαν, η πολιτική των ανοιχτών συνόρων που υιοθέτησε το 2015 η γερμανίδα καγκελάριος Α. Μέρκελ δεν επηρέασε την κρίση των Βρετανών:

«Δεν το πιστεύω. Η μετανάστευση έπαιξε σίγουρα μεγάλο ρόλο. Για τους βρετανούς ψηφοφόρους όμως το πιο σημαντικό είναι η κινητικότητα εντός της ΕΕ, δηλαδή η ελευθερία μετακίνησης των εργαζομένων στην εσωτερικών αγορά. Ούτως ή άλλως η έλευση των προσφύγων δεν παίζει ρόλο για τη Μ. Βρετανία. Ο Κάμερον δεσμεύτηκε να δεχθεί 20.000 Σύρους μέσα στα επόμενα 5 χρόνια. Συγκριτικά είναι ένας μικρός αριθμός. Καθότι η Βρετανία είναι νησί, είναι εξαιρετικά δύσκολο για τους πρόσφυγες να εισέλθουν στη χώρα. Αυτό δεν απασχόλησε λοιπόν το δημοψήφισμα. Το θέμα ήταν περισσότερο ότι υπάρχουν περιορισμένες δυνατότητες ελέγχου της εσωτερικής μετανάστευσης. Αυτό ήταν και το κύριο επιχείρημα της εκστρατείας του Brexit».

Και στο πλαίσιο αυτό, όπως τονίζει ο καθηγητής, καλλιεργήθηκαν διάφορα ακραία και εν μέρει ευφάνταστα σενάρια: «Έγιναν, για παράδειγμα, υπολογισμοί για τον τεράστιο αριθμό των μεταναστών σε περίπτωση που γίνει στο μέλλον η Τουρκία μέλος της ΕΕ. Κάτι που σίγουρα δεν θα συμβεί τις επόμενες δεκαετίες. Ωστόσο ενίσχυσε το συναίσθημα των ανθρώπων ότι δεν έχουν κανέναν απολύτως έλεγχο της μετανάστευσης, όσο το Ηνωμένο Βασίλειο παραμένει κομμάτι της ΕΕ».

Η διγλωσσία Κάμερον και Όσμπορν

Σημαντικό ρόλο, σύμφωνα με τον Κρίστιαν Ντάστμαν, έπαιξε και η οικονομική κρίση η οποία έπληξε σε μεγάλο βαθμό τη Βρετανία:

«Το έλλειμμα εκτινάχθηκε. (…) Η συντηρητική κυβέρνηση Κάμερον ακολουθεί εδώ και χρόνια μια ακραία πολιτική περικοπών. Πολλές κοινωνικές παροχές μειώθηκαν κατακόρυφα, εν μέρει έως και κατά 30%. Την ίδια ώρα αυξήθηκε ο πληθυσμός λόγω της μετανάστευσης και των υψηλών αριθμών γεννήσεων. Αυτό οδήγησε στη ‘φτωχοποίηση’ του συστήματος υγείας. Οι ώρες αναμονής σε ιατρεία και νοσοκομεία μεγάλωσαν. Οι παροχές μειώθηκαν. (…) Παράλληλα μειώθηκαν και τα πραγματικά εισοδήματα λόγω κρίσης».

Για όλα αυτά, όπως λέει, η κυβέρνηση Κάμερον επέρριψε μερίδιο ευθύνης στην ΕΕ. «Αυτή η θέση στηρίχθηκε από τον βρετανικό τύπο (…) και αξιοποιήθηκε στο έπακρον από το στρατόπεδο του Brexit. Επίσης δεν ήταν ιδιαίτερα πειστικό όταν οι Κάμερον και Όσμπορν που επί χρόνια επέκριναν την ΕΕ, κάλεσαν εντέλει τους ανθρώπους να ψηφίσουν υπέρ της παραμονής σε αυτή την Ένωση».

Φόλκερ Βάγκενερ / Κώστας Συμεωνίδης