Πριν χτυπήσει το κουδούνι: Κανένα παιδί δεν θα εκφοβίζεται

Ο εκφοβισμός στο σχολικό περιβάλλον είναι ένα φαινόμενο που απασχολεί πολύ την εκπαιδευτική κοινότητα τα τελευταία χρόνια. Πολλοί είναι εκείνοι που βιάζονται να ονομάσουν «εκφοβισμό» την κάθε αλληλεπίδραση ανάμεσα σε δύο παιδιά, την ίδια στιγμή που γύρω τους, παιδιά βιώνουν έντονα αρνητικά συναισθήματα στο όνομα της «πλάκας».

Τι ισχύει τελικά; Τι είναι μύθος και τι πραγματικότητα γύρω από το θέμα του σχολικού εκφοβισμού;

Μύθος: «Εκφοβισμός είναι μόνο όταν ένα παιδί κλαίει με αυτά που του κάνει το άλλο παιδί, αλλιώς είναι πλάκα»

Αλήθεια: Το παιδί που εκφοβίζεται, βιώνει καθημερινά χλευασμό, κοροϊδία, ή και επιθετική συμπεριφορά. Το παιδί που εκφοβίζει έχει επιθυμία να πληγώσει με τη συμπεριφορά του κάποιο άλλο παιδί. Για μερικούς όμως, αυτό το πείραγμα, από τη στιγμή που δε συνοδεύεται με εμφανή αρνητικά συναισθήματα του παιδιού που τα δέχεται, δεν θεωρείται εκφοβισμός. Η αλήθεια είναι πως σύμφωνα με το Rigby (2002) εκφοβισμός είναι κάθε πράξη που δυνητικά ή πραγματικά βλάπτει ένα παιδί μέσα σε μια σχέση ανισορροπίας όπου το ένα παιδί χρησιμοποιεί με άδικο τρόπο τη δύναμη του ως προς το άλλο παιδί και το παιδί που δέχεται αυτή τη συμπεριφορά βιώνει ένα αίσθημα καταπίεσης.

Μύθος: Το παιδί που εκφοβίζει είναι πάντα κακός μαθητής, δυνατός σωματικά και γεμάτος αυτοπεποίθηση.

Αλήθεια: Πολλές φορές, τα παιδιά που εκφοβίζουν, αναζητούν την προσοχή από τους γύρω τους με λάθος τρόπους. Μπορεί κάποιο παιδί να είναι πολύ καλός μαθητής και να εκφοβίζει κάποιον καλύτερο.. Μπορεί να  έχει βιώσει παρόμοια συναισθήματα σε κάποιο άλλο πλαίσιο και παρόλο που είναι αδύναμος και ο ίδιος, να πράττει με τέτοιο τρόπο που να φαίνεται γεμάτος αυτοπεποίθηση. Αυτό που γνωρίζουμε από μελέτες για το σχολικό εκφοβισμό είναι ότι τα παιδιά που εκφοβίζουν αναζητούν διαρκώς την προσοχή, έχουν μεγάλη δυσκολία με τους κανόνες και τα όρια και εμφανίζουν χαμηλή ενσυναίσθηση.

Μύθος: «Δεν θα το πω στο δάσκαλο μου. Δεν μπορεί να με βοηθήσει».

Αλήθεια: Η παρέμβαση ενός ενήλικα είναι σίγουρα βοηθητική σε περιστατικά σχολικού εκφοβισμού καθώς με τη δική του παρουσία αποκαθίσταται η ανισορροπία δύναμης των εμπλεκομένων. Με τη δική του βοήθεια, μπορεί ένα παιδί να αναγνωρίσει το τι βιώνει και να το μοιραστεί με κάποιο πρόσωπο εμπιστοσύνης, χωρίς να φοβάται ότι θα το «καρφώσει» στο παιδί που τον εκφοβίζει. Εξάλλου μια τέτοια κατάσταση δεν αποτελεί μυστικό. Δεν υπάρχει κανένα μυστικό που να με κάνει να ντρέπομαι, να φοβάμαι και να μην μπορώ να κοιμηθώ τα βράδια.

Τα παιδιά σε όλα τα σχολεία, ενδέχεται να βιώνουν σχολικό εκφοβισμό. Με μοναδικό αλλά πάντα διακριτικό τρόπο οφείλουμε να το διευκολύνουμε να διαχειριστεί αυτό που του ή της συμβαίνει.

Για οποιαδήποτε περαιτέρω πληροφορία ή διευκρίνιση μπορείτε να καλέσετε στην «Εθνική Τηλεφωνική Γραμμή για τα Παιδιά SOS 1056» ή ηλεκτρονικά στην διεύθυνση sos1056@hamogelo.gr, ώστε να συζητήσετε με ψυχολόγο όλα αυτά που μπορεί να σας απασχολούν.

6/9/2016

Πριν χτυπήσει το κουδούνι: Πλοηγούμαι με ασφάλεια στο διαδίκτυο

Το Internet αποτελεί μια ανεξάντλητη πηγή πληροφοριών για ενήλικες, παιδιά και εφήβους. Η χρήση του από τα παιδιά έχει συχνά ως στόχο να επικοινωνήσουν με συνομιλήκους,  να αναζητήσουν πληροφορίες για σχολικές εργασίες, να παίξουν παιχνίδια, να δούνε ταινίες, να ακούσουν μουσική ή ακόμα και να ψωνίσουν online.

Αν και εξαιρετικά χρήσιμο εργαλείο για όλους, το διαδίκτυο φιλοξενεί ταυτόχρονα και πολλούς κινδύνους, για τους οποίους οι γονείς καλούνται να ενημερώσουν και να προστατεύσουν τους ανήλικους χρήστες. Οι κίνδυνοι που ενέχει η χρήση του διαδικτύου περιλαμβάνει τον εθισμό, τον διαδικτυακό εκφοβισμό και την παιδική πορνογραφία. Οι νέοι, συχνά, κάνουν κατάχρηση του διαδικτύου με αποτέλεσμα να απομονώνονται και να μην αφιερώνουν χρόνο σε άλλες δραστηριότητες. Ο διαδικτυακός εκφοβισμός (cyberbullying) παρατηρείται, επίσης, με την εξέλιξη της τεχνολογίας και περιλαμβάνει την αποστολή προσβλητικών μηνυμάτων, τη δημοσίευση φωτογραφιών ή τη δημιουργία ομάδων που στοχοποιούν συγκεκριμένα άτομα. Ακόμα, η διακίνηση παιδικού πορνογραφικού υλικού έχει λάβει ανεξέλεγκτες διαστάσεις και τα παιδιά χρήστες του διαδικτύου γίνονται συχνά στόχοι σεξουαλικής παρενόχλησης. Άλλοι κίνδυνοι, για τους οποίους θα πρέπει οι γονείς να μεριμνήσουν, είναι η πρόσβαση των παιδιών σε ανάρμοστο υλικό, οι online απάτες, η υποκλοπή προσωπικών δεδομένων και η προστασία του Η/Υ απέναντι σε ιούς και hackers.

Συμβουλές αντιμετώπισης των κινδύνων:

● Τοποθετήστε τον Η/Υ σε κοινόχρηστο δωμάτιο του σπιτιού ώστε να μπορείτε να κάθεστε μαζί με το παιδί όταν αυτό συνδέεται με το διαδίκτυο.

● Εγκαταστήστε λογισμικά φιλτραρίσματος και αποκλεισμού ακατάλληλων ιστοχώρων.

● Ενημερώστε τα παιδιά για το τι επιτρέπεται και τι απαγορεύεται σε σχέση με το διαδίκτυο. Για παράδειγμα, τονίστε ότι δε μπορεί να αντιγράψει ή να εγκαταστήσει κάτι από το διαδίκτυο χωρίς πρώτα την έγκριση των γονέων. Επίσης, είναι σημαντικό να ξέρει ότι δε μπορεί να προβεί σε ενέργεια που κοστίζει χρήματα χωρίς να έχει ενημερώσει τους γονείς.

● Συνάψτε με τα παιδιά ένα “συμβόλαιο” χρήσης διαδικτύου συμπεριλαμβάνοντας κανόνες ανάλογους με την ηλικία του κάθε παιδιού. Το συμβόλαιο αυτό θα πρέπει να αναγράφει την διάρκεια περιήγησης στο διαδίκτυο και τις ιστοσελίδες που μπορούν να επισκέπτονται ενώ θα πρέπει να βρίσκεται πάντα δίπλα από τον Η/Υ σε εμφανές σημείο.

● Επισημάνετε στα παιδιά ότι δεν πρέπει να αποκαλύπτουν προσωπικά δεδομένα και να μοιράζονται κωδικούς με κανέναν άλλο εκτός των γονέων τους.

● Μιλήστε στα παιδιά για τους κινδύνους που κρύβει το διαδίκτυο. Είναι σημαντικό να γνωρίζουν ότι δεν πρέπει να μιλάνε, να στέλνουν φωτογραφίες ή να δέχονται να συναντηθούν με άτομα που γνώρισαν στο διαδίκτυο.

● Ζητήστε από τα παιδιά να απευθύνονται σε σας κάθε φορά που κάτι τους κάνει να αισθάνονται άβολα, όπως, για παράδειγμα, ένα προσβλητικό μήνυμα ηλεκτρονικής αλληλογραφίας.

● Τονίστε την επιτακτική ανάγκη να διακόπτεται αμέσως η επικοινωνία με άτομα που ζητάνε προσωπικές πληροφορίες ή επιδιώκουν συζητήσεις με σεξουαλικά υπονοούμενα.

● Ενημερώστε τα παιδιά μεγαλύτερης ηλικίας για την ελεύθερη φύση του διαδικτύου και καθοδηγήστε τα ώστε να αντιμετωπίζουν το περιεχόμενό του με κριτική σκέψη.

«Για οποιαδήποτε περαιτέρω πληροφορία ή διευκρίνιση μπορείτε να καλέσετε στην «Εθνική Τηλεφωνική Γραμμή για τα Παιδιά SOS 1056» ή ηλεκτρονικά στην διεύθυνση sos1056@hamogelo.gr, ώστε να συζητήσετε με έναν ψυχολόγο όλα αυτά που μπορεί να σας απασχολούν σε σχέση με το παιδί σας».

6/9/2016

Πριν χτυπήσει το κουδούνι: Αντιμετωπίζω τον εθισμό στο διαδίκτυο

Χωρίς αμφιβολία η χρήση των νέων τεχνολογιών αποτελεί αδιάσπαστο κομμάτι  της καθημερινής ζωής των περισσότερων παιδιών. Τα παιδιά γνωρίζουν ότι το Διαδίκτυο αποτελεί ένα εξαιρετικό μέσο εκπαίδευσης, αναζήτησης πληροφοριών, διασκέδασης αλλά και επικοινωνίας. Αυτό όμως που δείχνουν να δυσκολεύονται να κατανοήσουν είναι ότι η χρήση του Διαδικτύου μπορεί να σηματοδοτεί και κινδύνους. Ένας από τους πιο σοβαρούς κινδύνους είναι ο εθισμός.

Και ενώ λοιπόν το διαδίκτυο γίνεται όλο και πιο δημοφιλές στα παιδιά, στα νοσοκομεία Παίδων λειτουργούν πλέον κλινικές για άτομα που έχουν εθιστεί.

Τι σημαίνει εθισμός στο Διαδίκτυο και ποια συμπτώματα παρουσιάζουν τα παιδιά;

● Η χρήση του διαδικτύου αναδεικνύεται ως η σημαντικότερη δραστηριότητα στην καθημερινότητα του παιδιού

● Η διάθεση του παιδιού αυτόματα αλλάζει με τη χρήση του διαδικτύου (χαίρεται μόλις έρθει σε επαφή με το μέσο)

● Το παιδί στην πάροδο του χρόνου χρειάζεται όλο και περισσότερες ώρες χρήσης του Διαδικτύου ώστε να αισθανθεί ευχαρίστηση

● Η διακοπή του διαδικτύου προσκαλεί δυσφορία, θυμό, ένταση και επιθετική συμπεριφορά στο παιδί

● Το παιδί αισθάνεται ότι δεν μπορεί να ανακτήσει τον έλεγχο ώστε να περιορίσει τη χρήση του Διαδικτύου

Γενικότερες ενδείξεις  εθισμού:

● Το παιδί ασχολείται διαρκώς με το διαδίκτυο, παραμελώντας σε μεγάλο βαθμό τις υποχρεώσεις του στο σχολείο και στην  καθημερινότητα του

● Το παιδί κάνει χρήση του διαδικτύου για πολλές ώρες και ορισμένες φορές αυτό γίνεται και κατά τη διάρκεια της νύχτας με αποτέλεσμα το παιδί να μη μπορεί να ανταποκριθεί στο πρόγραμμα του σχολείου

● Μειώνεται η απόδοση στο σχολείο

● Το παιδί απομονώνεται καθώς επιδιώκει να παίζει παιχνίδια στο διαδίκτυο και όχι να σχετίζεται με συνομήλικους

● Παραμελεί την σωματική υγιεινή του και την εξωτερική του εμφάνιση

Σε όλες τις περιπτώσεις οι γονείς:

● Θέτουν συγκεκριμένο πρόγραμμα χρήσης του διαδικτύου στο οποίο παραμένουν σταθεροί

● Ορίζουν οικογενειακές δραστηριότητες μέσα στην καθημερινότητα

● Εποπτεύουν διακριτικά την συμπεριφορά του παιδιού τους πριν, κατά τη διάρκεια και μετά τη χρήση

● Συμβουλεύονται την «Εθνική Τηλεφωνική Γραμμή για τα Παιδιά SOS 1056» για οποιαδήποτε ανησυχία ή προβληματισμό τους και επιθυμούν να πάρουν κατευθύνσεις από κάποιο ψυχολόγο

Οι  Εκπαιδευτικοί:

● Οργανώνουν σχετικά προγράμματα πρόληψης με στόχο την ευαισθητοποίηση και εκπαίδευση των μαθητών

● Βρίσκονται σε συνεχή επικοινωνία με το οικογενειακό περιβάλλον και ενημερώνουν για πιθανές αλλαγές που μπορεί να παρουσιάζει το παιδί στο σχολικό πλαίσιο. Οι αλλαγές αυτές μπορεί να αφορούν τόσο στις επιδόσεις όσο και σε επίπεδο συμπεριφοράς

● Συμβουλεύονται την «Εθνική Τηλεφωνική Γραμμή για τα Παιδιά SOS 1056» για οποιαδήποτε ανησυχία ή προβληματισμό τους και επιθυμούν να πάρουν κατευθύνσεις από κάποιο ψυχολόγο

«Για οποιαδήποτε περαιτέρω πληροφορία ή διευκρίνιση μπορείτε να καλέσετε στην «Εθνική Τηλεφωνική Γραμμή για τα Παιδιά SOS 1056» ή ηλεκτρονικά στην διεύθυνση sos1056@hamogelo.gr, ώστε να συζητήσετε με έναν ψυχολόγο όλα αυτά που μπορεί να σας απασχολούν σε σχέση με το παιδί σας».

6/9/2016

Πριν χτυπήσει το κουδούνι: Διαχειρίζομαι την σχολική άρνηση

Κατά την έναρξη της σχολικής περιόδου μια από τις πιο δύσκολες καταστάσεις που αντιμετωπίζουν εκπαιδευτικοί και γονείς είναι η «σχολική φοβία» ή «σχολική άρνηση». Εμφανίζεται κυρίως σε παιδιά προσχολικής ή σχολικής ηλικίας και συνήθως εκδηλώνεται την περίοδο που συμβαίνουν σημαντικές μεταβάσεις στη ζωή του παιδιού (είσοδος στο νηπιαγωγείο, μετάβαση από το δημοτικό στο γυμνάσιο).

Ορίζεται ως ένας παράλογος φόβος του παιδιού για το σχολικό περιβάλλον, συνοδεύεται από έντονη δυσαρέσκεια και άρνηση να πάει στο σχολείο και έχει ως συνέπεια τη μερική ή συνολική αδυναμία παρακολούθησης του σχολικού προγράμματος και την καταγραφή αρκετών απουσιών.

Παράγοντες που συμβάλλουν στην εμφάνιση της σχολικής άρνησης είναι στρεσογόνα γεγονότα στη ζωή του παιδιού, υπερπροστασία και ανασφάλεια γονέα, σχέσεις προσκόλλησης με το παιδί, άγχος για τις μαθησιακές επιδόσεις του και φόβος αποτυχίας, ενοχλήσεις από άλλα παιδιά στο σχολείο ή αρνητικά βιώματα που σχετίζονται με το σχολικό πλαίσιο, αρνητική στάση των ίδιων των γονέων απέναντι στο σχολείο.

Ωστόσο, υπάρχουν ενδείξεις ότι η σχολική άρνηση σχετίζεται περισσότερο με το άγχος αποχωρισμού του παιδιού απέναντι στο πρόσωπο φροντίδας και λιγότερο συχνά σε οποιοδήποτε χαρακτηριστικό γνώρισμα του ίδιου του σχολείου.

Τα κυριότερα  συμπτώματα  είναι:

● Σωματικές ενοχλήσεις (πονοκέφαλοι, κοιλιακοί πόνοι, ζαλάδες)

● Εμετοί

● Κλάματα

● Εκρήξεις θυμού

● Επιθετικότητα

● Άρνηση του παιδιού να ντυθεί

Εκδηλώνονται κυρίως κατά τις πρωινές ώρες όπου το παιδί προετοιμάζεται να πάει στο σχολείο, ενώ σπάνια θα κάνουν την εμφάνισή τους τα Σαββατοκύριακα, τις αργίες ή την περίοδο των διακοπών.

Όταν το παιδί προσέλθει στο σχολείο δυσκολεύεται να αποχωριστεί το πρόσωπο φροντίδας, εκφράζει συχνά την ανησυχία ότι μπορεί να πάθουν κάποιο κακό οι γονείς του, τους αποζητά και εκφράζει το αίτημα να τους τηλεφωνήσει, παραπονιέται για σωματικές ενοχλήσεις και ζητά να επιστρέψει σπίτι.

Προτάσεις για Εκπαιδευτικούς

Για την αντιμετώπιση της σχολικής άρνησης σημαντική είναι και η συμβολή του σχολείου. Συγκεκριμένα, οι εκπαιδευτικοί θα πρέπει:

● Να αναγνωρίζουν τα βασικά σημάδια της σχολικής άρνησης σε ένα παιδί.

● Να διατηρούν μια καλή συνεργασία με τους γονείς και να ενημερώνουν για την ένταση και τη συχνότητα των συμπτωμάτων που παρουσιάζει το παιδί στη σχολική τάξη και γενικότερα στο σχολικό περιβάλλον. Να είναι υποστηρικτικοί και να μη τους κατηγορούν.

● Να δείχνουν κατανόηση στα συναισθήματα και τη δυσφορία του παιδιού και να διαμορφώσουν ένα θετικό και ασφαλές κλίμα στη τάξη.

● Να ενισχύσουν τα θετικά χαρακτηριστικά και τις δεξιότητες του παιδιού (π.χ μέσα από την ανάθεση κάποιου ρόλου, τον έπαινο, από τη συμμετοχή του παιδιού σε ευχάριστη δραστηριότητα για το ίδιο ή τη δυνατότητα για να αναλάβει κάποια πρωτοβουλία).

● Εάν χρειαστεί να συν-διαμορφώσουν με τους γονείς ένα πλάνο έγκαιρης παρέμβασης, διότι αυξάνει την πιθανότητα επιτυχούς αντιμετώπισης της δυσκολίας.

● Εάν τα  συμπτώματα της σχολικής άρνησης εμμένουν για μεγάλο χρονικό διάστημα να ενθαρρύνουν τους γονείς να επικοινωνήσουν στην Εθνική Τηλεφωνική Γραμμή για τα Παιδιά SOS 1056 ή να συνεργαστούν  με κάποιον ειδικό ψυχικής υγείας.

«Για οποιαδήποτε περαιτέρω πληροφορία ή διευκρίνιση μπορείτε να καλέσετε στην «Εθνική Τηλεφωνική Γραμμή για τα Παιδιά SOS 1056» ή ηλεκτρονικά στην διεύθυνση sos1056@hamogelo.gr, ώστε να συζητήσετε με έναν ψυχολόγο όλα αυτά που μπορεί να σας απασχολούν σε σχέση με το παιδί σας».

6/9/2016

Πριν χτυπήσει το κουδούνι: Μαθαίνω ποια είναι τα υπερκινητικά παιδιά

Η διαταραχή ελλειμματικής προσοχής- υπερκινητικότητα (ΔΕΠ-Υ) γνωστή και ως υπερκινητικό σύνδρομο, είναι η συνηθέστερη νευροσυμπεριφορική διαταραχή της παιδικής ηλικίας. Τα παιδιά με τη συγκεκριμένη διαταραχή εμφανίζουν υπερκινητικές, απρόσεκτες και παρορμητικές συμπεριφορές οι οποίες δε συνάδουν με την αναπτυξιακή τους ηλικία.

Τα συμπτώματα της ΔΕΠ- Υ αρχίζουν συνήθως κατά την πρώιμη παιδική ηλικία και μειώνονται καθώς φθάνουμε στην εφηβεία. Τα παιδιά με ΔΕΠ- Υ εμφανίζουν μειωμένη προσοχή, υπερκινητικότητα, και παρορμητική συμπεριφορά η οποία είναι πιο έντονη σε παιδιά μικρότερης ηλικίας, δυσκολία στη συγκέντρωση και στην προσοχή, δυσκολία στον έλεγχο παρορμήσεων. Αυτά τα παιδιά παρουσιάζουν επίσης μεγαλύτερη δυσκολία με τη συμμόρφωση, εμφανίζουν ανάρμοστη συμπεριφορά, είναι πιο επιθετικά και βρίσκονται σε κίνδυνο για την ανάπτυξη διαταραχών όπως η αντιθετική προκλητική διαταραχή και η διαταραχή συμπεριφοράς.

Πιο συγκεκριμένα η Διαταραχή Ελλειμματικής Προσοχής- Υπερκινητικότητα χωρίζεται σε τρεις βασικούς τύπους:

Α. Απρόσεκτος Τύπος
● Συχνά αποτυγχάνει να συγκεντρώσει την προσοχή σε λεπτομέρειες ή κάνει λάθη απροσεξίας σε σχολικές εργασίες, τη δουλειά ή άλλες δραστηριότητες.
● Συχνά δυσκολεύεται να διατηρήσει την προσοχή σε έργα ή δραστηριότητες παιχνιδιού.
● Συχνά φαίνεται ότι δεν ακούει όταν του απευθύνεται ο λόγος.
● Συχνά δεν ακολουθεί μέχρι τέλους οδηγίες και αποτυγχάνει να διεκπεραιώσει σχολικές εργασίες ή άλλα καθήκοντα που του ανατίθενται στην τάξη ή στο σπίτι.
● Συχνά δυσκολεύεται να οργανώσει δουλειές και δραστηριότητες.
● Συχνά αποφεύγει, αποστρέφεται ή δείχνει απροθυμία να εμπλακεί σε έργα που απαιτούν σταθερή και διαρκή πνευματική προσπάθεια.
● Συχνά χάνει αντικείμενα απαραίτητα για εργασίες ή δραστηριότητες.
● Συχνά διασπάται πολύ εύκολα από εξωτερικά ερεθίσματα.
● Συχνά ξεχνά καθημερινές δραστηριότητες.

Β. Υπερκινητικός Τύπος
● Συχνά κινεί νευρικά τα χέρια και τα πόδια ή στριφογυρίζει στη θέση του.
● Συχνά σηκώνεται από τη θέση του μέσα στην τάξη ή σε άλλες περιστάσεις στις οποίες επιβάλλεται να παραμείνει καθισμένο.
● Συχνά τρέχει ή σκαρφαλώνει με τρόπο που δεν ταιριάζει σε χώρους ή περιστάσεις.
● Συχνά δυσκολεύεται να παίζει ή να συμμετέχει ήσυχα σε δραστηριότητες στον ελεύθερο του χρόνο.
● Συχνά βρίσκεται σε διαρκή κίνηση και ενεργεί σαν «κινούμενη μηχανή».
● Συχνά μιλά πολύ και ακατάπαυστα.

Γ. Παρορμητικός Τύπος
● Συχνά απαντά απερίσκεπτα πριν ολοκληρωθεί η ερώτηση.
● Συχνά δυσκολεύεται να περιμένει τη σειρά του
● Συχνά διακόπτει ή παρεμβαίνει σε συζητήσεις- δράσεις των άλλων.

Συνοδά χαρακτηριστικά της ΔΕΠ-Υ:
● Συναισθηματική αστάθεια
● Χαμηλή αυτοεκτίμηση
● Αναβλητικότητα
● Βαριέται εύκολα
● Συχνή απογοήτευση

Για να διαγνωσθεί ένα παιδί με ΔΕΠ-Υ θα πρέπει να εμφανίζει 6 ή περισσότερα κριτήρια από κάθε κατηγορία για περισσότερους από 6 μήνες, τα οποία μειώνουν τη λειτουργικότητα του παιδιού τόσο στο σπίτι όσο και στο σχολείο.

Τα πρώτα σημάδια της διαταραχής εμφανίζονται από την νηπιακή ηλικία. Ειδικότερα τα παιδιά αυτή της ηλικίας με ΔΕΠ- Υ, συχνά εμφανίζουν δυσκολίες στο συντονισμό των κινήσεων τους και αδεξιότητα. Εξαιτίας της παρορμητικότητας τους έχουν περισσότερα ατυχήματα από άλλα παιδιά και χρειάζονται μεγαλύτερη επίβλεψη. Συνήθως αθετούν τους κανόνες που θέτουν οι γονείς ή οι νηπιαγωγοί. Εμφανίζουν καθυστέρηση στην ανάπτυξη του λόγου όπως δυσκολίες στην άρθρωση και στη δομή του προφορικού λόγου.

Η ΔΕΠ-Υ γίνεται πιο εμφανής στη σχολική ηλικία όπου οι απαιτήσεις στο σχολείο αυξάνονται, το ίδιο και ο χρόνος που το παιδί πρέπει να μείνει συγκεντρωμένο και ακίνητο στην καρέκλα του. Τα παιδιά με ΔΕΠ- Υ σε αυτή την ηλικία παρουσιάζουν μαθησιακές δυσκολίες (ανάγνωση, μαθηματικά, ορθογραφία), είναι ασυνεπή στις υποχρεώσεις τους λόγω έλλειψης κινήτρων και παρορμητικής συμπεριφοράς. Επίσης βιώνουν συνεχείς εμπειρίες αποτυχίας στο σχολείο, παρουσιάζουν χαμηλό αυτοέλεγχο και αυτοεκτίμηση. Τέλος δεν είναι αποδεκτά στις παρέες των συνομηλίκων τους λόγω κακής χρήσης των κοινωνικών δεξιοτήτων και επιθετικότητας.

Στην εφηβεία συνήθως η υπερκινητικότητα και η παρορμητικότητα υποχωρεί και παραμένει η διάσπαση προσοχής. Τα βασικά χαρακτηριστικά των εφήβων με ΔΕΠ- Υ είναι η αίσθηση μόνιμης ανησυχίας, η χαμηλή αυτοεκτίμηση, η κατάθλιψη, η σχολική αποτυχία (συχνά εγκατάλειψη σχολείου), έντονα ακαδημαϊκά προβλήματα, εμπλοκή σε καβγάδες, παραβατικότητα, τα οποία είναι πιο εμφανή στο σχολείο.

Οι γονείς των παιδιών που έχουν με ΔΕΠ- Υ συνήθως δυσκολεύονται να αποδεχθούν τη διάγνωση γιατί θεωρούν ότι το παιδί τους δεν είναι φυσιολογικό. Απενοχοποιείστε τον εαυτό σας και το παιδί σας, δεν ευθύνεστε για την ύπαρξη της ΔΕΠ-Υ. Πολύ βοηθητικό για τα παιδιά με ΔΕΠ-Υ είναι να έχουν οργανωμένο πρόγραμμα με ξεκάθαρους κανόνες και ρουτίνες το οποίο το παιδί το γνωρίζει εκ των προτέρων. Κάντε τις ασχολίες του ενδιαφέρουσες και κάντε συχνά διαλείμματα κατά τη διάρκεια μια δύσκολης δραστηριότητας. Εστιάστε στην επιθυμητή συμπεριφορά και επιβραβεύστε την καλή συμπεριφορά. Να είστε ακριβής σε αυτό που ζητάτε και οι απαιτήσεις σας να είναι προσαρμοσμένες στις ικανότητες του παιδιού. Να επιβραβεύετε λεκτικά και να ενθαρρύνετε τη θετική συμπεριφορά του παιδιού και τη μαθησιακή του προσπάθεια. Να έχετε συχνή βλεμματική επαφή με το μαθητή σας, και βάλτε τον να καθίσει κοντά σας. Επιτρέψτε τους, να “δραπετεύουν” για λίγο από την τάξη. Αν αυτό ενσωματωθεί στους κανόνες της τάξης, δε θα εκνευρίζονται από την ανυπαρξία διεξόδου. Μ’ αυτόν τον τρόπο θα μάθουν να κάνουν χρήση της αυτοπαρατήρησης και της αυτο-ρύθμισής τους. Προσπαθήστε ώστε οι εργασίες για το σπίτι να στηρίζονται στην ποιότητα και όχι στην ποσότητα, χρησιμοποιήστε σχεδιαγράμματα και απλοποιήστε τις οδηγίες. Ασκήσεις υπευθυνότητας και οργάνωσης πρέπει να αποτελούν μέρος της καθημερινότητας των παιδιών (λίστα με ψώνια στο σούπερ μάρκετ, επιλογή από το προηγούμενο βράδυ των ρούχων, προετοιμασία τσάντας με βάση το πρόγραμμά του κλπ ). Βοηθήστε το να κοινωνικοποιηθεί και να κάνει φίλους, είναι σημαντικοί. Και το πιο σημαντικό αγαπήστε και αποδεχτείτε το μαθητή σας με ΔΕΠ-Υ.

«Για οποιαδήποτε περαιτέρω πληροφορία ή διευκρίνιση μπορείτε να καλέσετε στην «Εθνική Τηλεφωνική Γραμμή για τα Παιδιά SOS 1056» ή ηλεκτρονικά στην διεύθυνση sos1056@hamogelo.gr, ώστε να συζητήσετε με ψυχολόγο όλα αυτά που μπορεί να σας απασχολούν σε σχέση με το παιδί σας.

6/9/2016