Οι φετινοί υποψήφιοι που έχουν περάσει στο τελικό στάδιο επιλογής για το μεγάλο ανθρωπιστικό βραβείο της Υ.Α. έχουν βοηθήσει χιλιάδες ανθρώπους που αναγκάστηκαν να εγκαταλείψουν το σπίτι τους
Από την προώθηση της εκπαίδευσης των προσφύγων στη δυτική Ουγκάντα έως την υποδοχή ΛΟΑΤΚΙ προσφύγων που έχουν διαφύγει από διώξεις στην Κεντρική Αμερική, πέντε υποψήφιοι για το φετινό Βραβείο Προσφύγων Νάνσεν, αποδεικνύουν με το έργο τους τη δέσμευση και την αφοσίωση όσων προσφέρουν στήριξη σε ανθρώπους αναγκασμένους να εγκαταλείψουν τις εστίες τους.
Οι υποψήφιοι αυτοί έχουν βοηθήσει χιλιάδες συνανθρώπους τους που άφησαν τα σπίτια τους αναζητώντας ασφάλεια για τους ίδιους και τις οικογένειες τους. Το Βραβείο Προσφύγων Νάνσεν καθιερώθηκε το 1954 και πήρε το όνομα του προς τιμήν του πρώτου Ύπατου Αρμοστή για τους Πρόσφυγες της Κοινωνίας των Εθνών, Fridjtof Nansen. Ο φετινός νικητής θα ανακοινωθεί στις 18 Σεπτεμβρίου. Στις 2 Οκτωβρίου θα του απονεμηθεί το βραβείο σε μια τελετή στη Γενεύη από τον Ύπατο Αρμοστή του ΟΗΕ για τους Πρόσφυγες Filippo Grandi, μαζί με ένα χρηματικό έπαθλο 150.000 δολαρίων.
Ανάμεσα στους φετινούς υποψηφίους ήταν και η μη κυβερνητική οργάνωση CIYOTA (COBURWAS International Youth Organisation to Transform Africa), η οποία ιδρύθηκε από νεαρούς πρόσφυγες διαφορετικών εθνικοτήτων που διαμένουν στον καταυλισμό προσφύγων Kyangwali στην Ουγκάντα. Ο σκοπός της οργάνωσης είναι να αλλάξει τη ζωή των νεαρών προσφύγων, ειδικότερα των κοριτσιών, μέσω της εκπαίδευσης.
Η ομάδα αρχικά βοηθούσε τα ασυνόδευτα παιδιά και με τα μέλη της τους πρόσφερε μαθήματα. Όμως γρήγορα το πεδίο δράσης της διευρύνθηκε, παρέχοντας υποστήριξη στην πρωτοβάθμια και δευτεροβάθμια εκπαίδευση, εξασφαλίζοντας υποτροφίες σε εκπαιδευτικά ιδρύματα σε όλο τον κόσμο και δημιουργώντας προγράμματα για την ενίσχυση του βιοπορισμού των προσφύγων.
Η CIYOTA αποτελεί σήμερα μια μη κυβερνητική οργάνωση με διεθνή φήμη για την ποιότητα του έργου της, που έχει στο τιμόνι της αποκλειστικά νεαρούς πρόσφυγες.
Ο 25χρονος Joseph Munyambanza, είναι συνιδρυτής και Γενικός Διευθυντής της οργάνωσης. Ο Joseph έγινε πρόσφυγας μόλις στα 6 του χρόνια, όταν άφησε το Κονγκό για να γλιτώσει από τον πόλεμο. Απογοητευμένος από την έλλειψη ευκαιριών στον καταυλισμό, ένωσε τις δυνάμεις του με άλλους τρεις πρόσφυγες από το Μπουρουντί, τη Ρουάντα και το Σουδάν ιδρύοντας την CIYOTA.
Η ΜΚΟ CIYOTA δημιουργήθηκε από τέσσερις πρόσφυγες στον καταυλισμό προσφύγων Kyangwali.
«Δίνοντας στα παιδιά πρόσφυγες την ευκαιρία να έχουν πρόσβαση σε ποιοτική εκπαίδευση, τους ανοίγεται πραγματικά ένας νέος κόσμος όπου είναι ελεύθερα να εκφραστούν. Παράλληλα συνεισφέρουν και τα ίδια με κάτι μοναδικό – τις δεξιότητες τους, τα ταλέντα τους, την πεποίθηση τους ότι μπορούμε να βοηθήσουμε να γίνει ο κόσμος καλύτερος», λέει ο Joseph.
Κοντά στα σύνορα με τη Γουατεμάλα στο Μεξικό, ο μοναχός Tomás González Castillo συντονίζει τον ξενώνα La 72, ο οποίος φιλοξενεί ανθρώπους που έχουν διαφύγει από τη βία, τους εκβιασμούς, την αναγκαστική στρατολόγηση και την καταπάτηση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων στην Ονδούρα, το Ελ Σαλβαδόρ και τη Γουατεμάλα. Προσφέρει ακόμα ασφαλές καταφύγιο σε ΛΟΑΤΚΙ άτομα, θύματα διακρίσεων και ομοφοβίας στη χώρα τους.
Ο μοναχός Tomás, μέλος του Χριστιανικού Τάγματος των Φραγκισκανών, έχει αγωνιστεί για τα δικαιώματα των προσφύγων στο Μεξικό, συμπεριλαμβανομένων των μελών της ΛΟΑΤΚΙ κοινότητας. Με την υποστήριξη της Ύπατης Αρμοστείας του ΟΗΕ για τους Πρόσφυγες (Υ.Α.), κατασκευάστηκαν κοιτώνες στον ξενώνα και αναπτύχθηκε ένα πρόγραμμα παροχής βοήθειας και προστασίας για ΛΟΑΤΚΙ πρόσφυγες.
Ο μοναχός Tomás González Castillo, διευθυντής του ξενώνα La 72 στο Tabasco του Μεξικό, είναι υπέρμαχος των δικαιωμάτων των αιτούντων άσυλο, μεταξύ των οποίων και της ΛΟΑΤΚΙ κοινότητας. © UNHCR/Markel Redondo
«Η δομή La 72 δεν αφορά μόνο τη σίτιση μερικών ανθρώπων, αλλά και τη συμμετοχή των ίδιων σε ό,τι αφορά το μέλλον τους», λέει ο μοναχός Tomás και συνεχίζει «Προσπαθώ να είμαι μέρος της ζωής τους και να τους ενθαρρύνω να συνεχίσουν».
Ο 73 ετών Ihsan Ezedeen, γιατρός από τη Συρία, προτάθηκε για το Βραβείο Προσφύγων Νάνσεν λόγω της αφοσίωσής του στην υποστήριξη των εσωτερικά εκτοπισμένων συμπατριωτών του.
Ο Δρ. Ezedeen άρχισε να ασκεί την Ιατρική, με εξειδίκευση στην παιδιατρική, το 1968. Το 1975 άνοιξε μια κλινική δωρεάν για τους ασθενείς που την επισκέπτονταν (ή με εθελοντικές συνεισφορές) στην πόλη Jaramana κοντά στη Δαμασκό, καθιστώντας τον ευρέως γνωστό ως «τον γιατρό των φτωχών».
Μετά την έναρξη του πολέμου το 2011, καθώς άρχισαν να καταφθάνουν χιλιάδες οικογένειες εκτοπισμένες από την επαρχία Idleb, το Χαλέπι και την Homs, με λιγοστούς διαθέσιμους πόρους και με μεγάλες ανάγκες για ιατρική φροντίδα, εκείνος τις δέχτηκε στην κλινική του.
Ο Δρ. Ezedeen μιλάει σε ασθενή του στην κλινική του κοντά στη Δαμασκό. Μέσα σε επτά χρόνια υπολογίζεται ότι έχει προσφέρει ιατρική φροντίδα σε 100.000 εσωτερικά εκτοπισμένους © UNHCR/Vivian Tou’meh
Ο Δρ. Ezedeen εργάζεται 16 ώρες την ημέρα και επισκέπτεται κατ’ οίκον εκείνους που είναι βαριά άρρωστοι ή τραυματισμένοι και δεν μπορούν να μετακινηθούν για να έρθουν στην κλινική. Η θεραπεία είναι δωρεάν ή υπάρχει μια συμβολική χρέωση για όσους έχουν τη δυνατότητα να πληρώσουν. Σε μια περίοδο επτά ετών, εκτιμάται ότι έχει παράσχει ιατρική φροντίδα σε περισσότερους από 100.000 εσωτερικά εκτοπισμένους ανθρώπους.
Όπως μας είπε ο ίδιος: «Επέλεξα να φροντίζω τους ευάλωτους και τους φτωχούς ανθρώπους επειδή είμαι μέρος αυτής της κοινότητας και βλέπω με τα ίδια μου τα μάτια τις συνθήκες στις οποίες ζουν».
Ο Γάλλος ιεραπόστολος Bernard Wirth, γνωστός ως Αδελφός Bernard, μένει στην Ταϊλάνδη από το 1971. Στην αρχή επισκέφθηκε τη χώρα για να βοηθήσει στη βελτίωση των συνθηκών διαβίωσης των ανθρώπων στις υποβαθμισμένες περιοχές γύρω από την Μπανγκόκ.
Κατέληξε, ωστόσο, να γίνει αρχικά λέκτορας και αργότερα καθηγητής στο Πανεπιστήμιο Silpakorn, διδάσκοντας γαλλικά. Ολοκλήρωσε ένα μεταπτυχιακό στην εκπαίδευση και το Διδακτορικό του στην Ιστορία της Ταϊλάνδης.
Ο Αδελφός Bernard Wirth έχει δουλέψει με πρόσφυγες και αιτούντες άσυλο για πάνω από 20 χρόνια στο Κέντρο Κράτησης Μεταναστών (IDC) της Μπανγκόκ. © UNHCR/Roger Arnold
Το 1996 η οργάνωση Catholic Office for Emergency Relief and Refugees τον κάλεσε να επισκεφθεί το κέντρο κράτησης μεταναστών της Μπανγκόκ, όπου συναντήθηκε για πρώτη φορά με πρόσφυγες από διάφορες χώρες, όπως η Σρι Λάνκα, το Πακιστάν, το Μπαγκλαντές και το Καμερούν.
Καθώς στην Ταϊλάνδη δεν υπάρχει ένα εθνικό σύστημα προστασίας για τους πρόσφυγες και τους αιτούντες άσυλο, πολλοί αντιμετωπίζονται ως παράνομοι και κινδυνεύουν να συλληφθούν και να κρατηθούν κατηγορούμενοι για παραβίαση του μεταναστευτικού νόμου.
Με οδηγό την συμπόνοια του αλλά και την πεποίθηση ότι οι πρόσφυγες δεν πρέπει να κρατούνται, ο Αδελφός Bernard αποφάσισε να αφοσιωθεί στη βοήθεια όσων ήταν σε ανάγκη. Περνά το χρόνο του ακούγοντας τις ανησυχίες τους, προσπαθώντας να βρει λύσεις στα προβλήματά τους και, όποτε αυτό είναι δυνατό, βοηθώντας στην αποφυλάκισή τους. Πάνω από τετρακόσιοι πρόσφυγες και αιτούντες άσυλο έχουν αποφυλακιστεί με τον Αδελφό Βernard ως εγγυητή τους, ενώ πολλοί περισσότεροι έχουν γίνει αποδέκτες της στήριξης και της φιλίας του. Όσοι έχουν δουλέψει μαζί του για χρόνια τον θεωρούν οικογένειά τους.
Όπως έχει τονίσει στην Υ.Α., θεωρεί πολύ σημαντικό να περνάει χρόνο με τους πρόσφυγες που βρίσκονται υπό κράτηση, να τους ακούει και να βοηθάει στο να νιώθουν όσο γίνεται περισσότερο όπως οι υπόλοιποι άνθρωποι.
«Το σημαντικότερο πράγμα που έμαθα από την επαφή μου με τους πρόσφυγες είναι ότι βιώνουν μια τρομερή κατάσταση, μια κατάσταση που στην πραγματικότητα δεν θα έπρεπε να βιώνουν. Είναι τελείως απάνθρωπο και κανένας δεν ενδιαφέρεται γι’ αυτό», αναφέρει.
To σουηδικό πρόγραμμα Hej Främling! (Γεια σου ξένε!) δημιουργήθηκε το 2013 από δύο φίλες, την Emma Arnesson και την Anne Lundberg στο Östersund της Σουηδίας έχοντας ως κύριο στόχο να φέρει σε επαφή τις τοπικές κοινότητες στη Σουηδία με τους νεοαφιχθέντες πρόσφυγες και αιτούντες άσυλο μέσω πολιτιστικών και αθλητικών δράσεων.
Η οργάνωση πιστεύει στην στήριξη των πρωτοβουλιών που προέρχονται από τους πολίτες και θεωρεί ότι αυτό μπορεί να βοηθήσει καταλυτικά στην ανάπτυξη ιδεών για την προώθηση της ένταξης από τους ίδιους τους πρόσφυγες και την κοινότητα υποδοχής. Πιστεύουν επίσης, ότι αυτό θα δημιουργήσει έναν ισχυρό δεσμό μεταξύ των δύο κοινοτήτων και μπορεί να ενισχύσει την ένταξη.
Η οργάνωση Hej Främling! δημιουργήθηκε στη Σουηδία με σκοπό να φέρει σε επαφή τις τοπικές κοινότητες με τους πρόσφυγες και τους αιτούντες άσυλο μέσω πολιτιστικών δραστηριοτήτων και αθλημάτων, όπως το σκι και το τρέξιμο. © UNHCR/Johannes Poignant
Η Arnesson και η Lundberg ξεκίνησαν να εργάζονται εθελοντικά βοηθώντας πρόσφυγες που διέμεναν σε μια πρώην στρατιωτική βάση στο Grytan, στη μέση ενός δάσους. Η Hej Främling! έχει εξελιχθεί σε ένα δίκτυο που συνενώνει πολλούς και διαφορετικούς συλλόγους, κάθε ένας από τους οποίους δραστηριοποιείται σε πολλές περιοχές με σκοπό να παρέχεται ένα εύρος δραστηριοτήτων σε ολόκληρη τη Σουηδία.
Η συνιδρύτρια Emma Arnesson, μιλώντας σε μία εκδήλωση του TED στο Östersund το 2015, δήλωσε ότι η ιδέα «γεννήθηκε» όταν εκείνη και οι φίλοι της συνειδητοποίησαν ότι κανένας δεν έπαιρνε κάποια άλλη πρωτοβουλία για τους πρόσφυγες, εκτός από όσες σχετίζονταν με την παροχή στέγης και τροφής.
«Έχουν μια στέγη πάνω από το κεφάλι τους. Ένα κρεβάτι να κοιμηθούν και γεμάτο στομάχι, αλλά μέχρι εκεί». Ανέφερε επίσης ότι οι πολίτες που παίρνουν μέρος στις δραστηριότητες μαζί με τους πρόσφυγες, νιώθουν να ανταμείβονται από το αποτέλεσμα.
«Βλέπουμε τη χαρά κάθε φορά που πηγαίνουμε και περνάμε χρόνο με τους φίλους μας. Είμαστε γεμάτοι από γέλια και αγάπη.»
- Του Andrew Dobbie | 6 Σεπτεμβρίου 2017
« Επιστροφή