Ένα χρόνο μετά τις υποσχέσεις της ΕΕ για ένα νέο ξεκίνημα στο μεταναστευτικό ζήτημα, Ευρωπαίοι και Έλληνες ηγέτες εξακολουθούν να στερούν από αιτούντες άσυλο, πρόσφυγες και μετανάστες που αναζητούν ασφάλεια στην Ευρώπη την αξιοπρέπειά τους, ενώ το καταστροφικό σχέδιο για την κατασκευή κέντρων που μοιάζουν με φυλακές στα πέντε νησιά του Βορείου Αιγαίου προχωράει.
«Στην Ελλάδα, το μέλλον μοιάζει πιο δυστοπικό από ποτέ, καθώς όσοι καταφέρνουν να διασχίσουν τη θάλασσα συνεχίζουν να ζουν σε άθλιους καταυλισμούς στα ελληνικά νησιά. Είναι τραγική ειρωνεία το γεγονός ότι καθώς ο κόσμος παρατηρεί τις τελευταίες εξελίξεις στο Αφγανιστάν, η ΕΕ και η Ελλάδα εγκαινιάζουν ένα νέο κέντρο-φυλακή που θα εγκλωβίσει τους πρόσφυγες στο νησί της Σάμου. Αυτή είναι η καλύτερη απόδειξη της σκληρότητας των μεταναστευτικών πολιτικών της ΕΕ», δηλώνει ο Κωνσταντίνος Ψυκάκος, επικεφαλής της αποστολής των Γιατρών Χωρίς Σύνορα στην Λέσβο.
Οι ασθενείς μας συνεχίζουν να αναφέρουν πως η κατάσταση αναμονής στα νησιά, οι αυθαίρετες και γρήγορες διαδικασίες ασύλου, ο φόβος της απέλασης και οι επισφαλείς συνθήκες διαβίωσης συμβάλλουν στην επιδείνωση της σωματικής και ψυχικής τους υγείας. Τα παιδιά που αναζητούν υποστήριξη ψυχικής υγείας στην κλινική μας στη Λέσβο, συχνά εμφανίζουν συμπεριφορές όπως επιθετικότητα, παραίτηση και δευτερογενή ενούρηση ή παρουσιάζουν καθυστερήσεις στη γνωστική, συναισθηματική και κοινωνική τους ανάπτυξη. Οι άνθρωποι που έχουν βιώσει σημαντικό τραύμα αντιμετωπίζουν δυσκολίες στην επεξεργασία των πολύ θλιβερών αναμνήσεών τους και εξακολουθούν να νιώθουν φόβο για μεγάλο χρονικό διάστημα. Η διαταραχή μετατραυματικού στρες και τα συμπτώματα της καταθλιπτικής διαταραχής είναι από τα πιο συχνά που παρατηρούν οι ιατρικές μας ομάδες, με ποσοστό εμφάνισης κοντά ή πάνω από 50% στα παιδιά και τους ενήλικες ασθενείς μας.
«H Μόρια δεν διαφέρει από το Καρά Τεπέ. Οι διαδικασίες είναι ίδιες. Είναι το ίδιο σύστημα. Είμαι άρρωστος και νιώθω ότι πηγαίνω από το κακό στο χειρότερο μέρα με τη μέρα. Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και η Ευρωπαϊκή Ένωση γνωρίζουν τι συμβαίνει σε αυτόν τον επαίσχυντο καταυλισμό, αλλά κανείς δεν μπορεί να μας νιώσει», δήλωσε ο Ali*, ένας επιζών βασανιστηρίων από τη Συρία, ο οποίος βρίσκεται στη Λέσβο ένα χρόνο και έξι μήνες.
«Είμαστε σε άσχημη ψυχολογική κατάσταση. Αυτή τη στιγμή, δεν ξέρω αν μπορούμε να αναγνωριστούμε ως αιτούντες άσυλο ή αν θα λάβουμε πάλι απορριπτική απάντηση», δήλωσε η Mariam*, μητέρα ενός δίχρονου κοριτσιού από το Αφγανιστάν που έχει περάσει ήδη δύο χρόνια στη Λέσβο. «Η κόρη μου δεν είχε πάει ποτέ σε πάρκο. Έχουμε προβλήματα με τη λήψη άδειας για να βγούμε έξω από τον καταυλισμό. Το κοριτσάκι μου τείνει να έχει επιθετική συμπεριφορά λόγω αυτών που έχει δει εδώ. Δεν της αρέσει να παίζει, να γελάει, να μιλάει ή να ασχολείται με τις κούκλες», συνεχίζει.
Πρόσφατα, οι Γιατροί Χωρίς Σύνορα στη Λέσβο μεταφέρθηκαν σε μία τοποθεσία κοντά στο Καρά Τεπέ, όπου η ομάδα μας εμβολιάζει παιδιά κατά των κοινών παιδικών ασθενειών και προσφέρει υπηρεσίες σεξουαλικής και αναπαραγωγικής υγείας σε γυναίκες. Παράλληλα, συνεχίζουμε να προσφέρουμε φροντίδα ψυχικής υγείας σε παιδιά και ενήλικες στο ιατρείο μας στη Μυτιλήνη.
Καθώς η ανθρωπιστική κρίση εκτυλίσσεται σε πολλά μέρη του κόσμου, οι Γιατροί Χωρίς Σύνορα εξακολουθούν να καλούν την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, την Ελλάδα και τα ευρωπαϊκά κράτη να εφαρμόσουν πολιτικές που επικεντρώνονται στην προστασία και την παροχή βοήθειας σε πρόσφυγες και αιτούντες άσυλο αντί να προσπαθούν να αποτρέψουν, να παρεμποδίσουν και να απελάσουν όσους αναζητούν ασφάλεια στην Ευρώπη. Αυτό ξεκινά με το να σταματήσουν να φτιάχνουν κέντρα-φυλακές που θα εγκλωβίζουν ανθρώπους, όπως συμβαίνει στα ελληνικά νησιά και με το να εστιάσουν σε ανθρώπινες και αξιοπρεπείς πολιτικές υποδοχής. Όλες οι δομές στα ελληνικά νησιά πρέπει να έχουν ως μοναδικό σκοπό την παροχή επείγουσας βοήθειας και τη διευκόλυνση της μετεγκατάστασης των νεοαφιχθέντων αιτούντων άσυλο σε ασφαλή κέντρα υποδοχής σε όλη την Ευρώπη.